چکیده:
عرض و آبرو در اسلام همانند خون و مال از ارزش برخوردار است و باید از آن صیانت شود. درآموزههای فقهی-اصولی اسلام، برای حفظ آبروی انسان در هنگام تزاحم،اولی حقظ آبرو نسبت به هرچیز دیگر است. با استفاده از روش توصیفی- تحلیلی به این نکات دست یافته میشود که؛ از نظر فقها، انسان برای حفظ آبرو وحیثیت خود باید از مال و منالش بگذرد و این نشانه اصالت و بزرگواری انسان است. بهترین مال و دارایی انسان آن است که در راه حفظ آبرو و حیثیت خود به کار ببرد. قاعده اهم و مهم از اساسیترین و معروف-ترین قواعد فقه اسلامی است و باتوجه به مدارک و منابع چهارگانه فقه میتوان به آن استنادکرد. ، فقهای اسلام از دیرباز درباره قـاعـده لاضرر بـحـث کـردهانـد. حفظ و صیانت از آبرو و عرض به معنای حفظ همه آن چیزی است که انسانیت انسانی را میسازد؛ زیرا جان زمانی میارزد که اصول انسانی آن حفظ شود. درمورد تزاحم؛ اصولیون اعتقاد دارند عقل به انجام تکلیف مهمتر (اهم)؛ و در صورت تساوی، به تخییرحکم میکند.
The breadth and honor of Islam is as valuable as blood and property
and it must be safeguarded. In Islamic jurisprudential doctrines, in
order to preserve human dignity in the event of infidelity, the first
is the right of dignity above all else. Using the descriptive-analytical
method, it is concluded that, in the view of the jurists, in order
to preserve their honor and dignity, one must pass on property and
manners, and this is a sign of human dignity. The best property of
a human being is to use it to preserve his honor and dignity. The
most important and most important rule of Islamic jurisprudence is
that of the four main sources of jurisprudence. Islam scholars have
long argued about the principle of harm. Preserving honor and latitude
means preserving all that makes up humanity because it costs
lives when its human principles were preserved; preserving human
dignity equals preserving the status of humanity as a caliph of Allah
خلاصه ماشینی:
از آنجا که عنصر اطلاعاتي گاهي در انجام مأموريت گرفتار تزاحم تکاليف ميشود و براي رفع تزاحم مجبور است به قاعده اهم و مهم مراجعه نمايد، در کدام تزاحمات، اَعراض مسلمين برهر چيز اولويت است؟ اهـمـيت قاعده ياد شده به اندازهاي است که شمارى از متفکران اسلامي، از آن بـه عـنوان راز و رمز هماهنگى اسلام با پيشرفتها و توسعه فرهنگ ياد کردهاند، از باب نمونه، شهيدمطهري، مينويسد: «يـکى ديگر ازجهاتى که به اين دين خاصيت تحرک و انطباق بخشيده وآن را زنـده و جـاويد نگه ميدارد، اين است که يک سلسله قواعد و قوانين در خـود ايـن ديـن وضـع شـده که کار آنها کنترل و تعديل قوانين ديگر اسـت.
(فرهنگ فارسي معين، ذيل واژه آبرو) ازآبروبه ناموس نيز تعبيرميشود شريعت اسلام براي آبروي انسان همانند جان او ارزش ويژهاي قائل شده است؛ تا آنجا که دفاع از آن را واجب کرده و ريختن خون تجاوز کننده به آن را در بعضي موارد با شرايطي، جايز دانسته و نيز ترک مهمترين واجبات را در راستاي حفظ آن، روا شمرده است.
ك: صحاح اللغة، ذيل واژه «ضرر»؛ لسان العرب، ذيل واژه ضرر) ولى راغب اصفهانى ضرر را به معناى بدى حال مى داند اعم از اين كه بدى حال نسبت به نفس به خاطر كمى دانش و فضيلت باشد و يا بدى حال نسبت به بدن به لحاظ فقدان عضو از آن و يا به لحاظ كمى مال و آبرو (راغب اصفهانى، ذيل واژه ضرر) در هر حال به نظر مىرسد، كلمه «ضرر» در اكثر موارد براى نفس و مال استفاده مى شود و كاربرد آن در مورد آبرو و حيثيت افراد كمتر است؛ اما ضِرار به معناى ضيق و عسر و حرج نيز آمده است.