چکیده:
محیط نهادها و کسب وکارها دائماً متلاطم و متغیّر است لذا بهرهگیری از شیوههای نوین جهت تولید و توسعۀ دانش مدیریتی امری غیرقابل اجتناب است. روش تحقیق آزمایشی یکی از روشهای تحقیق مهم جهت بررسی و بهبود مسائل سازمانی بوده و استفاده از آن در علوم اجتماعی و رفتاری مانند جامعهشناسی، روانشناسی، اقتصاد و مدیریت در سالهای اخیر رشد قابل توجهّی داشته است. تحقیقات آزمایشگاهی یکی از انواع اصلی تحقیقات آزمایشی هستند که در محیط کنترلشده آزمایشگاه، با هدف بررسی رابطۀ علّی و ضمن کنترل متغیرهای مزاحم اجرا میشوند. استفاده از این پژوهشها به توسعه دانش در شاخههای مختلف مدیریت شامل رفتار سازمانی، مدیریت منابع انسانی، تبلیغات و رفتار مصرفکننده، مدیریت عملیات رفتاری، راهبرد رفتاری و اقتصاد رفتاری انجامیده است. با وجود توسعۀ کاربردهای تحقیق آزمایشی در ادبیات مدیریت و انباشت دانش مرتبط در منابع بینالمللی، به نظر میرسد شناخت و استفاده از آن در پژوهشهای داخلی کمتر مورد توجّه قرار گرفته است. تحقیق حاضر قصد دارد با استفاده از منطق روش دلفی، مقولات و مفاهیم اصلی این روش تحقیق و کارکردهای آن در مدیریت را بازشناسد و با مرور نظاممند ادبیات موضوعی، مفاهیم احصاشده را تشریح نماید. مطابق یافتههای تحقیق 11 مقوله و بیش از 30 مفهوم مرتبط شناسایی شده که مقولات اصلی شامل چیستی پژوهش آزمایشی و انواع آن، دستکاری متغیّرها، کنترل، تکرار، اعتبار و اخلاق در پژوهش آزمایشی است. یافتههای این پژوهش از حیث شناخت و توسعۀ کاربردهای یک روششناسی نوین در تولید دانش مدیریت برای پژوهشگران و دانشمندان حوزههای مختلف مدیریت قابل بهرهبرداری است.
The environment of business organizations and institutions is constantly fluctuating and changing, so it is unavoidable to employ new ways of creating and developing managerial knowledge. Experimental research methodology has been one of the important research methods for investigating and improving organizational issues; and its use in social and behavioral sciences such as sociology, psychology, economics, and management has grown significantly in recent years. Laboratory studies are one of the main types of experimental researches conducted in a controlled environment, to investigate the causal relationship and control the disturbing variables. Their application has led to the development of knowledge in various branches of management including organizational behavior, human resource management, advertising and consumer behavior, behavioral operations management, behavioral strategy, and behavioral economics. Despite the worldwide development of experimental research applications and knowledge accumulation in the international management literature, their recognition, and application in domestic research seems to have received less attention. The purpose of this study is to systematically review the related literature and identify the main concepts of this research method and its functions in management using the Delphi method. According to the research findings, 11 categories and over 30 related concepts have been identified. The main categories include experimental research nature and its types, manipulation of variables, control, repeatability, validity, and ethics in experimental research. The findings of this study can be exploited by researchers in different areas of management in order to identify and develop the applications of a new methodology in management knowledge creation.
خلاصه ماشینی:
1 Quasi- Experiment 2 Nuisance Variables 3 Kirk 4 Anderson 5 Edwards 6 Antonakis 8 کاربرد تحقيقات آزمايشي و آزمايشگاهي در برخي شاخه هاي علوم رفتاري و علوم اجتماعي، مانند روان شناسي و اقتصاد، مسبوق به سابقه است و به کارگيري آن در زمينه هاي گوناگون رشتۀ مديريت اخيرا به طور فزاينده اي مورد توجه قرار گرفته است (تامکه ٢، ٢٠٠١؛ هيفتز٣ و همکاران ، ٢٠٠٩)؛ چنان که پژوهش هاي نظري و کاربردي بسياري در موضوعاتي هم چون مديريت رفتار سازماني، مديريت منابع انساني، سيستمهاي پرداخت ، انگيزش کارکنان ، مديريت عمليات رفتاري، اقتصاد رفتاري، رفتار مصرف کننده ، بسته بندي محصولات ، بازاريابي و فروش و نظاير آن در طي سال ها، توسط محققين در سراسر دنيا انجام پذيرفته و منتشر شده است (تامکه ، ٢٠٢٠)؛ اما به کارگيري روش تحقيق آزمايشي و پژوهش هاي آزمايشگاهي در ميان پژوهشگران و متخصصان شاخه هاي مديريت در کشورمان ايران چندان معمول نبوده و به عبارت بهتر، آشنايي کافي و کامل با اين دست مطالعات و نقاط قوت و ضعف آن ها براي محققان حوزه هاي مرتبط وجود ندارد.
جدول جمع بندي حوزه هاي تخصصي مديريت و نمونه پژوهش هاي مرتبط (رجوع شود به تصویر صفحه) 1 Thau 2 Ertac 3 Gurdal 4 He 5 Sagie 6 Mekler 7 Grunewald 8 Koschate-Fischer 9 Schandelmeier 10 Turley 11 Milliman 12 Leibbrandt 13 Shaw 14 Castelli 15 Davis 16 Kaur 17 Sharma 1818 Bollard 19 Ares 20 Ryals 21 Wilson 22 Erjavec 23 Trkman 24 Katok 25 Gartner 41 (رجوع شود به تصویر صفحه) نتيجه گيري و پيشنهادها: در روش تحقيق آزمايشي، پژوهشگران حوزه هاي مديريت و اقتصاد، به جاي آن که صرفا به توصيف روابط بين متغيرها بپردازند و جهان را آن گونه که هست ، توصيف کنند، با دست کاري متغيرهاي پژوهش و کنترل عوامل مختلف و نامرتبط محيطي ، مي توانند رابطۀ علي و معلولي بين متغيرها را بررسي نمايند.