چکیده:
ایمان یکی از مهمترین موضوعات دینی است که همواره مورد توجه اندیشمندان بوده است. چیستی ایمان، رابطة آن با اسلام، با عقل، با عمل و متعلقات آن موضوعاتی است که همواره در رویکرد به ایمان مطرح بوده است. اهمیت این موضوعات از آن حیث است که نقش مهمی در عملکرد فردی و اجتماعی هر انسانی دارد. از رویکردهای معاصر که به این موضوعات توجه خاصی دارد مکتب تفکیک است. از دیدگاه ملکی میانجی، یکی از پیروان 'مکتب تفکیک'، ایمان، اقرار و اذعان به وجود خداوند، پیامبران الهی، جهان آخرت، کتب آسمانی، عالم غیب و ملائکه الهی است. از نظر او ایمان دارای مراتب است و ایمان به خداوند و ایمان به روز آخرت، از مراتب اولیة ایمان است.
ایشان معتقد است ایمان به خداوند، بعد از معرفت به او محقق میشود. نکتة قابل توجه در دیدگاه ملکی میانجی این است که ایمان صنع و صبغة خداوند است و انسان باید آن را کسب کند، از طرف دیگر معرفت که اساس ایمان است هم از سوی خداوند، بواسطه پیامبر و ائمة معصومین، متحقق می شود.
مقاله حاضر، تقریر ملکی میانجی از ایمان، بویژه رویکرد تفسیری او را مورد توصیف و تحلیل قرار داده و در صدد نمود نکات ویژة این رویکرد است.
The faith is one of the most valuable religious issues that it has always been considerable to scholars. In the approach of faith, the essence of Faith, its relation to Islam, to reason, and its subjects have always been discussed. The importance of these issues is that they play an important role in the individual and social functioning of every human being. The contemporary approach that focuses on these issues, especially the relation of faith and reason, is the school of separation. In viewpoint of Maleki mianaji “one of the Maktab-e Tafkik followers” Faith is Confession and acknowledgment to existence of God, Divine prophets, the world hereafter, the scriptures and the Hidden and Angels. According to him, the faith has degrees and the Faith to God and the Faith to The world hereafter is the first degrees of Faith.
He believes the faith to God is after his cognition. The notable point in the Maleki mianaji’s views is that the faith is the creature of God and the man must earn it. On the other hand, the knowledge that is the basis of faith is realized by God through the prophet and the infallible Imams.
The present article describes and analyzes the Maleki mianaji’s statements of faith, especially his interpretive approach, and seeks to highlight the specific points of this approach.
خلاصه ماشینی:
نکتة قابل توجه در دیدگاه ملکی میانجی این است که ایمان صنع و صبغة خداوند است و انسان باید آن را کسب کند، از طرف دیگر معرفت که اساس ایمان است هم از سوی خداوند، بواسطه پیامبر و ائمة معصومین، متحقق میشود.
وی عنصر «معرفت» در تحقق ایمان را لازم دانسته و اعتقاد دارد که ایمان همان اقرار و اذعان به خداوند است که بعد از معرفت او محقق میشود (همان، 1400، ص201).
ملکی میانجی همه ایمان را، عمل كردن به اركان با اعضاى بدن میداند و اعتقاد وی بر این است که حتّی گفتار و اقرار و ابراز داشتن به زبان نیز همان عمل كردن به اركان با اعضاى بدن است.
» ایمان همان إذعان به او [و ابراز داشتن به زبان] و تسلیم [به خداوند در ظاهر و باطن] است (همان ، 1400، ص132)؛ درباره معنی تسلیم بر این اعتقاد استکه: « تسلیم به معنی انقیاد و اذعان به اطاعت از شریعتها و احکام، و تصدیق و پذیرش همه علوم و معارف و حقایقی که آورده و همه آنچه را به آن بشارت یا انذار داده است» (همان، ص226).
ملکی میانجی در پاسخ به این سؤال که آیا در ایمان، فقط إذعان به خداوند [و ابراز داشتن به زبان] کافی است تا موجب رستگاری و سعادت اخروی شود؟ اعتقاد دارد که، در تعریف ایمان اینگونه آمده است: « ایمان همان إذعان [و ابراز داشتن به زبان] به آنچه که از خداوند دانسته میشود و تسلیم در مقابل آنهاست.
ملکی میانجی وجود عنصر «معرفت» را نیز در تحقق ایمان لازم دانسته و مینویسد: «ایمان همان اقرار و اذعان به خداوند است که بعد از معرفت او محقق میشود.