چکیده:
شمول معنایی یکی از مهم ترین روابط مفهومی در هر نظام زبانی است و زمانی مطرح است
که یک مفهوم چند مفهوم دیگر را شامل می شود . پژوهش حاضر ، به بررس ی تطبیق ی این
رابطه واژگانی در اشعار سهراب سپهر ی و ن یما یوشیج پرداخته است . روش گردآوری داده های
مقاله به صورت کتابخانه ای است و پژوهش به شیو هی توصیفی - تحلیلی انجام شده است .
حجم نمونه شامل صد بیت شعر از هشت کتاب سهراب سپهری و صد بیت شعر از مجموعه
اشعار ن یما یوشیج است که اشعار واژه های مربوط به شمول معنایی از آنها استخراج و سپس به
مقایسه و تجزیه و تحلیل آنها پرداخته شده است . نتایج پژوهش نشان میدهد که رابطه شمول
معنایی در اشعار هر دو شاعر کاربرد قابل ملاحظه ای داشته است . اما این کاربرد در اشعار
سهراب بیشتر از اشعار نیما است . گفتنی است کاربرد شمول معنایی در اشعار نیما عمدتا در
بوده است، اما « تیرگی، زمستان، سیاهی، شب، سیا » حوزه واژگان منفی، یاس و ناامیدی مانند
دریا، تابستان، » در اشعار سهراب، غالبا شامل واژگان مثبت و مربوط به امید به زندگی مانند
است. یافته ها حاکی از آن است که اشعار سهراب سپهری و نیما یوشیج « ماهی، عشق، زندگی
در استفاده از شمول معنایی در واژه های دریا، شب و تابستان دارای شباهت هستند . علاوه بر
آن، نیما جز در مواردی معدود از هم شمولی چندان بهره ای نبرده، این در حالی است که
سهراب در اکثر ابیات خود به خوبی به هم شمولی به عنوان بخشی از رابطه شمول معنایی
توجه داشته است.
خلاصه ماشینی:
حجم نمونه شامل صد بیت شعر از هشت کتاب سهراب سپهری و صد بیت شعر از مجموعه اشعار نیما یوشیج است که اشعار واژه های مربوط به شمول معنایی از آنها استخراج و سپس به مقایسه و تجزیه و تحلیل آنها پرداخته شده است.
یافته ها حاکی از آن است که اشعار سهراب سپهری و نیما یوشیج در استفاده از شمول معنایی در واژه های دریا، شب و تابستان دارای شباهت هستند.
علاوه بر آن، نیما جز در مواردی معدود از هم شمولی چندان بهره ای نبرده، این در حالی است که سهراب در اکثر ابیات خود به خوبی به هم شمولی به عنوان بخشی از رابطه شمول معنایی توجه داشته است.
با عنایت به مسالهی اصلی بر آنیم تا در این پژوهش به این پرسش ها پاسخ دهیم که اشتراک و افتراق شمول معنایی در اشعار سهراب سپهری با اشعار نیما یوشیج چیست؟ و بسامد استفاده از رابطه شمول معنایی در اشعار کدام شاعر بیشتر است؟ روش گردآوری داده های مقاله به صورت کتابخانه ای است و پژوهش به شيوهی توصيفي- تحليلي انجام شده است.
مفاهیم اساسی به کار گرفته شده در تحلیل انجام واژگانی در این اشعار شامل تکرار واژه، هم معنایی، واژهی عام، شمول معنایی و باهمآیی است.
با توجه به بررسی داده ها مشخص گردید که رابطه شمول معنایی در اشعار هر دو شاعر کاربرد داشته است و هر دو از این نوع رابطه واژگانی در ابیات خود استفاده کرده اند.
Lexical semantics, Cambridge: Cambridge University Press.