چکیده:
جرایم زیست محیطی از مباحث مهم قانون مجازات اسلامی مصوب 1392 میباشد. بحث محیط زیست و مسائل زیست محیطى ارتباط مستقیم با حیات و زندگى جمعى انسان دارد؛ زیرا هر نوع عارضه و اثر منفى بر محیط زیست، اثر زیانبار بر حیات انسانى دارد. از این در این مقاله بر آن هستیم که جرائم زیست محیطی و مجازات آنها و همچنین آییندادرسی کیفری رسیدگی به این جرایم از منظر حقوق داخلی مورد بررسی قرار داده شود. در این تحقیق از روش کتابخانهای استفاده شده است. از آن جایی که بسیاری از مواد قانون مجازات اسلامی جدید علی الخصوص مواد عمومی آن تغییر کرده است، لذا در این مقاله تلاش شده موضوع ماده 688 را با مواد عمومی قانون جدید مورد بررسی قرار داده شود. همچنین قوانین مرتبط با ماده 688 را در کنار هم مورد بررسی قرار میگیرد.
خلاصه ماشینی:
با توجه به مفهوم رایج و متداول محیط زیست که بیان کننده کلیه فعالیت ها و رابطه متقابل بین انواع موجودات زنده از جمله انسان با محیط پیرامونشان میباشد این نتیجه حاصل میگردد که حقوق محیط زیست علاوه بر تحت پوشش قرار دادن تمام رشته های مختلف حقوق کلاسیک شامل حقوق خصوصی، حقوق عمومی، حقوق بین الملل و آن قسمت از حقوق را که سعی دارد مفهوم محیط زیست را در تمامی قسمت های حقوقی وارد کند را نیز در بر میگیرد؛ به همین دلیل حقوق کیفری محیط زیست جزئی یا کلی شامل بخش های متعدد از مقرراتی می شود که یا با با ملاکها و محک های تاسیس و یا با محک های مادی و تعریف محیط زیست تاکید دارند.
این اصل بر اطلاق یا عموم همه اصول قانون اساسی و 11 قوانین و مقررات دیگر حاکم است از این رو نگرش نسبت به محیط زیست از منظر آیات قرآن و آموزه های اسلام به عنوان مبنای حقوقی و فرهنگی حائز اهمیت خواهد بود.
امروزه مفهوم حق انسان بر داشتن محیط زیست سالم ، به عنوان یکی از حقوق بنیادین بشر به رسمیت شناخته شده و مورد تأکید قرار گرفته است و اصول پیشگیری، مشارکت عمومی و توسعه پایدار به منظور حفاظت از محیط زیست تجویز گردیده که آموزه های دینی در بردارنده مبانی حقوقی و فرهنگی این اصول ، به خصوص دو اصل اول است و حاکمیت اسلامی نیز وظیفه ی برنامه ریزی، مدیریت و نظارت به خصوص در اجرای مطلوب توسعه پایدار را بر عهده دارد.