چکیده:
گاز طبیعی از جمله حامل های انرژی با ویژگی های خاص اقتصادی، اجتماعی و زیست محیطی است که جاذبه خاصی را از نظر مالی و توسعه ای دارد. گاز به عنوان یک کالای اقتصادی بسیار راهبردی و حساس که تقاضای رو به گسترش جهانی دارد، یک عامل مهم قدرت آفرین و امنیتزا برای تولیدکنندگان در معادلات اقتصاد سیاسی جهانی است و میتواند به مثابه اهرمی برای اعمال نفوذ برخریداران و رفتار آن ها حتی در عرصه های سیاسی استفاده شود. ایران نیز به عنوان اولین کشور صاحب عظیم ترین ذخایر گاز جهان می تواند با استفاده از همین الگو، جایگاه جهانی خویش را به عنوان نه تنها صادرکننده عمده نفت که یکی از صادرکنندگان عمده گاز تثبیت کند و از این طریق در کنار تعامل سازنده با کشورهای عمده جهان، امنیت ملی خویش را در زمره منافع طرفین تجاری خویش قرار دهد. گاز از جمله مهمترین حامل های انرژی است کهنه تنها در تحول جامعه صنعتی نقش اساسی دارد، بلکه به لحاظ زیست محیطی نیز حائز اهمیت می باشد. وجود ذخایر عظیم گاز طبیعی در ایران، ارزان بودن آن نسبت به دیگر فرآورده های نفتی و گستردگی شبکه گازرسانی در کشور انتخاب این سوخت را به عنوان سوخت جانشین، از لحاظ اقتصادی، توجیه پذیر مینماید. این درحالی است که به دلیل سرمایه بر بودن این صنعت و تضییقات مالی، امکان افزایش ظرفیت تولید در کشور با محدودیت هایی مواجه شده است.
خلاصه ماشینی:
سیاست گذاری ایران در حوزه منابع گاز طبیعی هستی سیف */ محمدرضا اقارب پرست **/ محمد بهنود*** 2 1 چکیده گاز طبیعی از جمله حامل های انرژی با ویژگیهای خاص اقتصادی، اجتماعی و زیست محیطی است که جاذبه خاصی را از نظر مالی و توسعه ای دارد.
با این حال ، محدودیت های تولید و عرضه گاز طبیعی و فرآورده های حاصل از آن در کشور و عدم وجود الگوی بهینه مصرف این فرآورده از جمله چالش های مهم تصمیم گیران بخش انرژی کشور است .
در این بین شاید بتوان ادعا کرد که در پرتو توجه فزاینده به حوزه نفت ، مسئله اقتصاد گاز ایران به عنوان یکی دیگر از متغیرهای قدرتمند ایران برای اثر گذاری بر عرضه انرژی جهانی و بنابراین اقتصاد جهانی مغفول مانده و بسط و گسترش آن به عنوان یک منبع صادرات کشور در مقابل مصرف غیرمعقول داخلی به فراموشی سپرده شده است .
(Yorulmaz, 2014: 472) سیاست گذاری استخراج گاز و فرآوری گاز: سیاست ها و استراتژیهای مربوط به تخصیص نفت و گاز به بخش های مختلف مصرف غالبا به صورت توصیفی اتخاذ میشوند و اثرات پویایی این تصمیمات در بلند مدت و به خصوص آثار غیر اقتصادی همچون اثرات زیست محیطی مورد غفلت واقع میشوند.
همزمان با تحریم های بین المللی و محدودیت سرمایه گذاری خارجی، تکنولوژی و تخصص مورد نیاز برای گسترش ظرفیت تولید و نیز کاهش نرخ افت منحنی میادین بالغ نفتی، بخش های نفت و گاز ایران تحت تأثیر قرار گرفت ، لذا کشور در سال های اخیر برای توسعه میادین نفت و گاز خود عمدتا به شرکت های داخلی وابسته بوده است .