چکیده:
یکی از راههای شناخت نقش زنان در گذشته، بررسی متون ادبی میباشد. با بررسی متون ادبی در هر دوره، میتوان به شناخت روشنی دربارۀ وضعیت زنان در آن دوره، دست یافت. در ادبیات این مرز و بوم کم نیستند زنانی که با عملکرد مثبت یا منفی خود، به ماندگارشدن نامشان در تاریخ شفاهی و کتبی کمک شایانی کردند. حفظ رشادتهای شیر زنان خاک ایران و جهان همواره یک الزام محسوب میشود. با توجه به ماهیت ادبیات و تاثیرگذاری آن بر روی نسل جوان، یکی از زمانهای مناسب و راههای درست گنجاندن مطالب و آشنایی با چهرۀ این زنان در کتابهای درسی بویژه دوران متوسطه اول و دوم است، که لازم است دانشآموزان با اندیشهها و عقاید این زنان آشنایی کافی داشته باشند. این مقاله با هدف بررسی سیمای زن در کتب فارسی متوسطه دورۀ اول و دوم انجام گرفته و با استفاده از منابع علمی و اسناد و مدارک موجود به تببین مساله پرداختهایم. روش تحقیق مورد استفاده موضوع از نوع کتابخانهای میباشد. در کتابهای مورد بررسی گاه به سیمای زن به مثابۀ مظهر عطوفت، فداکاری، عشق، دلاوری و... برمیخوریم و گاه با زنان عارف و آگاه که در مقام معلمی دلسوز نمایان شده-اند برمیخوریم؛ بنابراین نگارنده ابتدا به بررسی کتابهایی که میزان زنان در آن درج شده پرداختهاند و بعد از اتمام فیشبرداری، به تلفیق و دستهبندی آنها و سپس به تجزیه و تحلیل مطالب پرداخته است و در پایان از بررسیهای انجام شده در این آثار نتیجهگیریهای لازم به عمل آمده است که در ادامه از نظر خواهد گذشت.
One way to recognize the role of women in the past is to examine literary texts. By examining literary texts in
each period, one can gain a clear understanding of the situation of women in that period. In the literature of this
region, there are many women who have contributed to the perpetuation of their name in oral and written history
with their positive or negative performance. Maintaining the courage of the women of Iran and the world is
always a necessity. Given the nature of literature and its impact on the younger generation, one of the best times
and ways to include content and familiarity with the face of these women in textbooks, especially in the first and
second secondary school, is that students need to be familiar with the thoughts and ideas of these women. Have
enough. This article has been done with the aim of examining the image of women in Persian books of the first
and second secondary schools and we have used scientific sources and available documents to explain the
problem. The research method used is the type of library. In the books under review, we sometimes come across
the image of a woman as a manifestation of compassion, sacrifice, love, heroism, etc., and sometimes we
encounter mystical and knowledgeable women who have appeared as compassionate teachers. After the receipt
of the receipt, they have been combined and then analyzed and paid attention to, and at the end of the study, the
necessary conclusions have been drawn from these works, which will be considered below.
خلاصه ماشینی:
این مقاله که به روش تحلیلی و توصیفی و براساس مطالعات کتابخانهای صورت گرفته است برآن است به بررسی بازتاب سیمای زن در کتاب فارسی دورۀ متوسطه اول و دوم بپردازد.
اهمیت تحقیق و ضرورت انجام تحقیق در نظام آموزشی ایران درس زبان و ادبیات فارسی در هر مقطعی که باشد از جایگاهی حساس و رفیع برخوردار است؛ چرا که زبان فارسی از یکسو حافظ میراث فرهنگی و از سوی دیگر بهترین و مناسبترین ابزار انتقال فرهنگ و ادب ما از نسلهای پیشین به نسلهای بعد است و در این میان زنان نقش بسیار مهمی را ایفا میکند.
2- تربیت اخلاقی مادر به فرزند در درس هفتم، فارسی هفتم «علم زندگانی» پروین اعتصامی از زبان کبوتری که در مقام مادر است با زبانی بسیار شیرین و ساده به کبوتر بچه بیتجربه خود (انسان) نصیحت میکند که به دست آوردن تجربه با شتاب به دست نمیآید و کسی که ناگهان در راهی خطرناک و بدون تجربه قدم بگذارد متضرر شده و برعکس آن با کسب تجربه و تلاش میتوان به کامیابی و موفقیت رسید.
در درس شانزدهم، فارسی دهم با نام «خسرو» آمده است که راوی در دورۀ تحصیلات ابتدایی با خسرو همکلاس بوده است، روزی او را در خیابان میبیند شیرۀ تریاک آن شیر بیباک را چون اسکلتی وحشتناک ساخته بود.
در بررسی شش کتاب فارسی دورۀ متوسطه اول و دوم به این نتیجه میتوان دست یافت که زنان در اين كتابها، پيش از اين كه انسانهاي مستقل اجتماعي باشند، مادر، خواهر، همسر، و دختر مردان معرفي شده در متوناند.