چکیده:
تحول در نظام آموزشی معادل با تحول در نیروی انسانی آن کشور و سازندگی در آینده است. یکی از عناصر مهم و اساسی هر نظام آموزشی، کتاب درسی است و بهبود این بخش منجر به تغییراتی مهم در جامعه و تغییر گسترده در سیر یادگیری می شود. در این پژوهش کتاب زیستشناسی پایه دهم دوره دوم متوسطه رشته علوم تجربی سال ۱۳۹۶، طبق الگوی فعال- غیرفعال ویلیام رومی مورد بررسی قرارداده شد. روش تحقیق، تحلیل محتوا است. جامعه آماری پژوهش، کتاب زیستشناسی پایه دهم دوره دوم متوسطه رشته علوم تجربی سال ۱۳۹۶ است. بر اساس یافتههای پژوهش، ضریب درگیری یادگیرنده در بخشهای متن، تصاویر و فعالیتها به ترتیب 038/0، 1/0 و 65/0 به دست آمد. نتایج نشاندهندهی فعال بودن کتاب در قسمت فعالیتها و غیرفعال بودن آن در دو بخش متن و تصاویر است. فعال بودن کتاب به معنای قدرت درگیری دانشآموز درروند آموزش است؛ قدرتی که در آموزش غیرفعال دیده نمیشود.
خلاصه ماشینی:
تحلیل محتوای کتاب زیستشناسی پایه دهم دوره دوم متوسطه رشته علوم تجربی از منظر فعال و غیرفعال بودن بر مبنای الگوی ویلیام رومی * میهن اوستا 1 ، فائزه ایمانی 2 و فیروزه علویان 3 1و2- دانشجوی دبیری زیست شناسی دانشگاه فرهنگیان پردیس شهید رجایی، اصفهان، ایران.
که آنان را بر اساس دو مقولهی فعال و غیرفعال بودن طبق تکنیک ویلیام رومی مورد تجزیه و تحلیل قرار دادهایم تا به این نتیجه برسیم که آیا کتاب مذکور در هرکدام از سه بخش، متن، تصاویر و فعالیتها، زمینه را برای فعالیت و پویایی دانشآموز ایجاد میکند یا خیر؟ و دریافت میزان موفقیت در ایجاد پویایی هرکدام از بخشها با به دست آوردن ضریب درگیری هریک از واحدهای تحلیل مشخص میشود؛ البته روش ویلیام رومی بیشتر بر نوع جملهها تأکید دارد که جملات را به دو نوع لفظی و درکی تقسیم میکند.
جدول (۳) فراوانی توزیع جملات کتاب بر اساس روش ویلیام رومی {مراجعه شود به فایل جدول الحاقی} تفسیر: در این بخش ۱۵ جمله از ۲۰ صفحه کتاب درسی زیستشناسی، پایه دهم، دوره دوم متوسطه، رشتهی علوم تجربی طبق مقولهی فعال و غیرفعال ویلیام رومی بررسی شد؛ مجموع جملاتی که در مقولهی غیرفعال قرار دارند (جملات گروههای A تا D) معادل با ۲۸۹ جمله و مجموع جملات مقولهی فعال (جملات گروههای e تا i) معادل با ۱۱ جمله به دست آمد؛ حاصل تقسیم مجموع جملات مقولهی فعال بر روی کل جملات مقولهی غیرفعال برابر با 038/0 شد که همان ضریب درگیری یادگیرنده در متن کتاب مذکور است.