چکیده:
تحقیق حاضر فرمایشات مقام معظم رهبری در زمینه توسعه پایدار گردشگری را مورد بررسی قرار داده و با استفاده از نظریه دادهبنیاد و به صورت اکتشافی، به دنبال ارائه تصویری کلان از این بیانات در قالب الگو وارهای از عوامل علّی، عوامل زمینهساز، عوامل مداخلهگر، راهبردها و پیامدهای توسعه پایدار گردشگری است. جامعه آماری تحقیق، شامل بیانات رهبری معظم انقلاب اسلامی مرتبط با موضوع تحقیق طی سالهای 1370 تا 1397 است که از بین آنها با روش نمونهگیری نظری 80 گزاره از 50 مورد از این بیانات انتخاب و با کدگذاری آنها 189 مفهوم اولیه (کد باز) شناسایی شد. سپس با لحاظ کردن اشتراکات محتوایی کدهای باز، 41 مقوله فرعی و 16 مقوله اصلی تولید شد. در ادامه، یافتههای تحقیق در یک چارچوب پارادایمی با استفاده از مقولههای اصلی، شامل: مقولههای علّی (آثار گردشگری و موقعیت ژئوپولیتیک ایران)، پدیده محوری (توسعه پایدار گردشگری)، مقولههای زمینهای (مشارکت و همکاری ذینفعان گردشگری، آموزش و فرهنگسازی در گردشگری)، مقولههای مداخلهگر (حس مکان گردشگری و حکمروایی خوب در گردشگری)، راهبردها (برنامهریزی گردشگری، سیاستگذاری گردشگری، بازاریابی گردشگری، مدیریت منابع گردشگری و نظارت و ارزیابی گردشگری) و پیامدها (پایداری منابع گردشگری، حفاظت از منابع گردشگری، حفظ هویت اجتماعی و رفاه و کیفیت زندگی) همپیوند شده است. نتایج تحقیق نشان داد تحقق موفقیتآمیز توسعه پایدار گردشگری، نیازمند ترکیب چشمانداز، سیاست، برنامهریزی، مدیریت، کنترل و فرایندهای نظارتی و یادگیری اجتماعی منسجم است که مشارکت فعال جامعه میتواند به کارایی آن تحقق بخشد. رسیدن به این هدف، مستلزم رهبری سیاسی قوی است تا از مشارکت گسترده ذینفعان و ایجاد وفاق عمومی اطمینان حاصل شود.
The present study examined the Supreme Leader's questions regarding permanent tourism development and, using the data based and exploratory theory, tries to provide a comprehensive picture of these statements in a form of the causal factors, predisposing factors, interventional factors, Strategies and implications of permanent tourism development. The statistical population of the research includes the statements of the Supreme Leader of the Islamic Revolution related to the subject of the research during the years 1370 to 1397. Among them, by the theoretical sampling method, 80 propositions from 50 of these statements have been selected and through of codding them, 189 primary concepts (open source) have been identified. Then, by concerning the common contents of these concepts, 41 sub-categories and 16 major categories produced. In the following, the findings of the research based on a paradigmatic framework has been linked by using the main categories including the causal categories (tourism places and geopolitical position of Iran), the phenomenon based (permanent development of tourism), thematic categories (participation and cooperation of tourism stakeholders, education of tourism industry), Interventional categories (sense of tourism location and good governance in tourism), strategies (tourism planning, tourism policy, tourism marketing, tourism resource management and tourism monitoring and evaluation) and outcomes (permanently of tourism resources, conservation of tourism resources, preservation of social identity and welfare and quality of life). The results of the research show that the successful realization of permanent development of tourism requires a combination of vision, policy, planning, management, control, monitoring processes and coherent social learning that the active participation of society can realize its effectiveness. Achieving to this goal, requires strong political leadership to ensure the broad participation of stakeholders and to build a public consensus.
خلاصه ماشینی:
جامعه آماري تحقيق ، شامل بيانات رهبري معظم انقلاب اسلامي مرتبط با موضوع تحقيق طي سال هاي ١٣٧٠ تا ١٣٩٧ است که از بين آن ها با روش نمونه گيري نظري ٨٠ گزاره از ٥٠ مورد از اين بيانات انتخاب و با کدگذاري آن ها ١٨٩ مفهوم اوليه (کد باز) شناسايي شد.
در ادامه ، يافته هاي تحقيق در يک چارچوب پارادايمي با استفاده از مقوله هاي اصلي، شامل : مقوله هاي علي (آثار گردشگري و موقعيت ژئوپوليتيک ايران )، پديده محوري (توسعه پايدار گردشگري)، مقوله هاي زمينه اي (مشارکت و همکاري ذينفعان گردشگري، آموزش و فرهنگ سازي در گردشگري)، مقوله هاي مداخله گر (حس مکان گردشگري و حکم روايي خوب در گردشگري)، راهبردها (برنامه ريزي گردشگري، سياست گذاري گردشگري، بازاريابي گردشگري، مديريت منابع گردشگري و نظارت و ارزيابي گردشگري) و پيامدها (پايداري منابع گردشگري، حفاظت از منابع گردشگري، حفظ هويت اجتماعي و رفاه و کيفيت زندگي) هم پيوند شده است .
بـه رغـم وجود قاعده اشباع نظري، پژوهشگر در بررسي بيانات رهبري معظم جمهوري اسلامي ايـران ، پـس از بررسي بيانات ١٥ ساله ايشان به نقطه اشباع رسيد؛ اما به علت حساسيت موضوع و امکان انـدک وجود مفاهيم جديد، همه فرمايشات رهبري از تاريخ ١٣٧٠/١٢/٥ کـه واژه ميـراث فرهنگـي از آن پديدار شد تـا ١٣٩٧/١/١، مـورد بررسـي قـرار گرفـت و سـاير واژه هـاي مـرتبط بـا توسـعه پايـدار گردشگري، از جمله : محيط زيست ، صنايع دسـتي، گردشـگري، ميـراث فرهنگـي و منـابع طبيعـي به گونه اي در کنار يکديگر جست وجو شد که هيچ گزاره اي از قلم نيفتد؛ بنابراين ، در ايـن تحقيـق (به دليل زياد بودن حساسيت نظري) محقق به تمام خواني اقدام کرده و به خوديخود، اشباع نظـري رخ داده است .