چکیده:
مدلهای تحول چشمانداز، مدلهای فرآیندی بر مبنای فیزیک هستند که سعی دارند فرآیندهای فعالی را که چشماندازها را بهطور قابل توجهی شکل میدهند، تقلید کرده و بهصورت یک مدل درآورند. اکثر این مدلها، غالباً فرآیندهای هیدرولوژیکی، رودخانهای و دامنهای را شبیهسازی میکنند؛ با این حال، فرآیندهای یخچالی، بادی و تکتونیک را نیز بهخوبی دربرمیگیرند. مدلهای تحول چشمانداز، معمولاً در تمام مقیاسهای مکانی (10 تا 1000 کیلومترمربع) بهصورت پیوسته و واقعهای اجرا میگردند. این مدلها، با دربرگرفتن دامنه گستردهای از فرآیندها، امکان مقایسه جامع بین نتایج شبیه سازی پاسخ حوضه آبخیز به تغییرات محیطی را فراهم میکنند. مدلهای تحول چشمانداز انواع مختلفی دارند که یکی از مهمترین آنها مدل CAESAR-Lisflood است. مدل CAESAR-Lisflood، نسخه فعلی CAESAR، که مؤلفه جریان سطحی آن (مبتنی بر قوانین فیزیکی با راه حل عددی سادهسازی شده معادلات جریانهای کم عمق) از مدل هیدرولیکی LISFLOOD-FP اقتباس شده است. علاوه بر این، مدل CL تحولات ژئومورفولوژیکی حوضه رودخانه و دشت سیلابی را در شرایط جریان ناپایدار بصورت دوبعدی شبیه سازی میکند.
Landscape evolution models (LEMs) are physically and process based models which attempt to emulate the active processes that form the landscape. Most of these models simulate hydrological processes, river processes and hillslope processes; however other processes (glacial, aeolian, and tectonic) are sometimes included as well. LEMs typically work at watershed scale (10 - 1000 km2) to continuous and event. These models are providing possibility comprehensive comparison between simulation results of watershed response to the changes environmental (which including a wide range of processes). LEMs have a different type that one of the most important of LEMs is the CAESAR-Lisflood model. This mentioned model is the current version for CAESAR-Lisflood, which the physical based component of its surface flow has adopted, simplified numerical solution of the shallow water equations, from the LISFLOOD-FP hydraulic model. In addition, CL hydrodynamic model simulates two-dimensional geomorphologic evolution of river basin and flood plain under unsteady flow conditions.
خلاصه ماشینی:
در مطالعات ارزيابي تحولات ژئومورفولوژيکي رودخانه ، بررسي تاريخچه تغيير و تحول چشم انداز طبيعي يک حوضه آبخيز (به عنوان مثال توپوگرافي سطح و کانال هاي قديمي که ممکن است دوباره فعال گردند)، کاربري اراضـي/ پوشـش و فعاليـت هـاي مـديريتي انسـان فاکتورهـاي بسـيار مهمـي هسـتند (٩٩٠ :١٩٩٨ ,Lewin &Brewer ؛ ٤١٥-١٩٩٨:٤١٣ ,Knighton؛ ٢٣٢-٢٣١ :٢٠٠٠ ,Evans؛ ١٤-١٣ :٢٠١٩ ,Lazzari &Gioia ؛١٢١٤ :٢٠١٦ ,.
از يک سـو ايـن علـم ، ارتباط تنگاتنگي با مشاهدات ميداني تغييرات ، اصـول ارگانيـک و هـم چنـين عمليـات آزمايشـگاهي دارد کـه اکثـر نتـايج مهـم و پيشرفت هاي صورت گرفته در اين زمينه ، مبتني بر رويکردهاي سنتي و قديمي است و از سويي ديگر، بـه دليـل پيچيـدگي شـرايط طبيعي و دشواري مشاهدات ميداني؛ بخشي زيادي از تغيير و تحولات که در طول دوره زماني و در کل سطح مورد مطالعه رخ مي - دهد را نميتوان به شـيوه مـذکور بررسـي نمـود ( ١٢٩ :٢٠٠٦ ,Van De Wiel &Coulthard ; ؛ ,.
از اين رو با پيشـرفت تکنولـوژي (رايانـه ، تصـاوير مـاهواره اي و ابزارهـاي پردازش آن ها)، محققين براي بررسي و مطالعه انواع فرآيندها در سـطح حوضـه آبخيـز (رودخانـه و بـازه اي از آن ، دشـت سـيلابي، مخروط افکنه و دامنه ) در طول دو دهه گذشته به مدل سازي و استفاده طيف گسـترده اي از مـدل هـا بـا کاربردهـاي مختلـف روي آورده اند، به طوريکه اخيراً مدل هاي عددي ژئومورفولوژيکي رودخانه و تحول چشم انداز به عنوان ابزاري مهم براي تحقيـق و آنـاليز چگونگي شکل گيري چشم اندازهاي ناشي از جريان مورد توجه قرار گرفته اند ( ٢٠٠٧:٢٨ ,Van De Wiel &Coulthard ؛ ٢١٢٩ :a٢٠١٢ ,Van De Wiel &Coulthard ).