چکیده:
توسعه اقتصادی-اجتماعی، رشد جمعیت و تغییر اقلیم چالش های عمدهای را برای پایداری و امنیت غذایی ایجاد کردهاند و منابع آب که برای حیات بشر، معیشت پایدار و حفظ زیست بومها ضروری است، تحت فشار واقع شده است. وضعیت موجود منابع آب در ایران و روند گرایشات حاکم بر آن به خوبی ضرورت مدیریت تقاضا و تعدیل مصرف آب را نشان میدهد. در این راستا ایجاد حسابداری ردپای آب با فراهم کردن اطلاعات لازم، زمینه را برای شناسایی جریانهای آب مجازی، مدیریت کارآمد تقاضای آب، افزایش بهرهوری انواع آب و اصلاح سیاستهای تجاری فراهم میسازد. در این مطالعه ردپای آب برای شش محصول گندم، جو، شلتوک، ذرت دانهای، چغندرقند و گوجهفرنگی در سطح استان فارس محاسبه شد. نتایج نشان داد که بر اساس اطلاعات و آمار سال زراعی 96-95، مجموع ردپای آب در تولید محصولات مورد مطالعه که حدود 60 درصد اراضی آبی و دیم استان فارس را تشکیل میدهند، حدود 6/6 میلیارد مترمکعب در سال میباشد.
Increasing populations, socioeconomic developments, global freshwater withdrawal, dying rivers and high pollution levels are all signs of growing water scarcity. The current status of water resources in Iran and trends rolls over it tend to show the need for demand management and water consumption adjustment. In this regard, creating water footprint accounting by providing the necessary information, provides a platform for identifying virtual water flows, efficient water demand management, increasing the productivity of water types, and reforming business policies. In this study, water footprint was calculated for six crops such as wheat, barley, rice, maize, sugar beet and tomatoes in Fars province. The results showed that according to the data and statistics of 2016-2017, the total water footprint in the production of the studied products, which make up about 60% of the rainfed and irrigated lands of Fars province. It is about 6.6 billion cubic meters per year.
خلاصه ماشینی:
هم چنين ، نسبت ردپاي آب سفيد+ خاکستري به کل ردپاي آب براي محصولات مورد مطالعه به ترتيب ٤٧، ٤٩، ٦١، ٦١، ٦٠ و ٥٩ درصد است که به خوبي ضرورت بکارگيري سيستم هاي آبياري کاراتر، کاهش تبخير و تعرق غيرسودمند، تقليل تلفات کود شيميايي، استفاده موثرتر از باران ، بهينه سازي تاريخ کاشت و انتخاب محصول و واريته هاي با عملکرد بالا را نشان ميدهد.
(Mekonnen & Hoekstra, 2011) مطالعات بسياري بر اهميت استفاده مسئولانه از منابع آب تاکيد دارند ( & Ababaei ٢٠١٤ ,Ramezani Etedali) و در اين راستا شاخص ردپاي آب ، ابزاري است که داده هاي جالبي را براي سياست گذاران و اقتصاددانان فراهم ميکند و براي مديريت منابع آب مفيد است (-Steen 1 Water Loss ٢٠١٢ ,.
جدول ٣- اجزا مصرف آب در محصولات منتخب استان فارس (ميلي متر) (به تصوير صفحه مراجعه شود) (به تصوير صفحه مراجعه شود)100% 90% شکل ١- سهم هر يک از اجزاي ردپاي آب محصولات اصلي استان فارس در اراضي آبي با راندمان آبياري ٤٠ درصد (مترمکعب بر هکتار) Fig. 1- The share of the water footprint components of the main products of Fars province in irrigated lands with irrigation efficiency of 40% (cubic meters per hectare) اجزا ردپاي آب يعني ردپاي آبي، سبز، خاکستري و سفيد در هکتار محصولات مورد مطالعه که هدف اصلي اين مطالعه بوده است در جدول ٤ نشان داده شده است .