چکیده:
اقتصاد یکی از مهمترین مؤلفههای اثرگذار بر حوزه سیاست و از جمله چگونگی شکلگیری حکمرانی مطلوب است. از جمله اندیشمندانی که ایدههای آنان معطوف به عمل است و درصدد ترسیم حکمرانی مطلوب بر پایه مؤلفههای اقتصادی مقاومتی هستند، آیتالله خامنهای است. ایده ایشان، امروزه به عنوان یکی از مهمترین نظریات اقتصادی در جهان اسلام به شمار میرود. به این منظور، هدف پژوهش حاضر، بررسی جایگاه اقتصاد مقاومتی بر موضوع حکمرانی مطلوب اسلامی در آراء و دیدگاههای رهبر معظم انقلاب، حضرت آیتالله خامنهای است. سؤال پژوهش نیز در همین راستا قابل طرح است که ایده اقتصاد مقاومتی از چه طریقی میتواند باعث تحقق حکمرانی مطلوب گردد؟ یافتههای پژوهش حاضر نشان میدهند که اقتصاد اسلامی با در نظر گرفتن ابعاد مادی و معنوی انسان، تکیه بر درونزایی، نفی سلطه بیگانگان، جلوگیری از مصرفگرایی، تکیه بر توان داخلی و تولید بومی، باعث تحقق آرمانهای اسلامی از جمله عزت و کرامت انسانی میشوند که خود شاکله نظام حکمرانی مطلوب اسلامی به شمار میروند. بنابراین سیاستگذاری در عرصه اقتصاد و اقتصاد مقاومتی میتواند هم زمینهای برای تحقق حکمرانی مطلوب تلقی شود و هم اینکه الگویی برای اصلاح حوزه سیاست در نظر گرفته شود. روش نوشتار نیز توصیفی-تحلیلی و بهرهگیری از منابع کتابخانهای، سخنرانیها و بیانات رهبری معظم انقلاب است.
Resistance economy plays an important role in the formation of an ideal Islamic governance in the thought of the supreme leader, so that the explanation of his opinions without taking into account the concept of resistance economy seems imperfect. The ideal Islamic governance in the thought of the leader of the Islamic Revolution means simultaneous attention to the material and spiritual dimensions of human life and the implementation of divine orders in all aspects of society. In this regard, the formation of an ideal Islamic governance requires simultaneous attention to human needs, morality, divine law, Qur'an, faith, science, justice-centeredness, rationality, and enhancement of scientific abilities. The results of this study showed that resistance economy with a focus on internal capacities and constructive foreign interactions can provide the basis for spiritual excellence and material development of the Islamic community. This requires the expansion of Islamic morality, inexhaustible efforts, rationality, and science-orientation. The present research used Thomas Spragens’ inner logic approach. The methodology is descriptive-analytical, and library resources as well as the lectures and statements by the Supreme Leader of the Islamic Revolution were used.
خلاصه ماشینی:
سؤال پژوهش نیز در همین راستا قابل طرح است که ایده اقتصاد مقاومتی از چه طریقی میتواند باعث تحقق حکمرانی مطلوب گردد؟ یافته های پژوهش حاضر نشان میدهند که اقتصاد اسلامی با در نظر گرفتن ابعاد مادی و معنوی انسان ، تکیه بر درون زایی، نفی سلطه بیگانگان ، جلوگیری از مصرف گرایی، تکیه بر توان داخلی و تولید بومی، باعث تحقق آرمان های اسلامی از جمله عزت و کرامت انسانی میشوند که خود شاکله نظام حکمرانی مطلوب اسلامی به شمار میروند.
از طرفی دیگر، اقتصاد مقاومتی که به عنوان یکی از ایده های تأثیرگذار در سال های اخیر توسط مقام معظم رهبری مطرح شده است ، بخش مهمی از ایده اقتصاد اسلامی و شناسایی مشکلات اقتصادی و ارائه راه حل برای آنان در نظر گرفته میشود.
ضرورت بحث از آن رو است که تببین آراء رهبر معظم انقلاب اسلامی در باب ارتباط اقتصاد مقاومتی و حکمرانی مطلوب اسلامی یک امر شایسته و پاسخی به نیازهای فعلی جامعه ایرانی میباشد که هم بتواند راهنمایی برای اصلاح حوزه های اقتصادی باشد و هم اینکه با اصلاح ساختارهای اقتصادی، زمینه ساز تحقق حکمرانی مطلوب اسلامی گردد.
در هرصورت با توجه به اینکه شاخصه های بیان شده در تحقیقات بالا میتوانند مبنایی برای تحقق حکمرانی مطلوب اسلامی از منظر اقتصادی تلقی شوند، پیدا کردن این شاخصه ها در آراء رهبر معظم انقلاب اسلامی و ایده اقتصاد مقاومتی حائز اهمیت است .
اقتصاد مقاومتی در اندیشه مقام معظم رهبری از این جهت نیز حامی درون زایی و تولید ملی به شمار میروند که میتوانند باعث تحقق حکمرانی مطلوب اسلامی شوند.