چکیده:
امروزه در زندگی اجتماعی بشر، شهرها از جایگاه ارزندهای برخوردار هستند. استقرار
بخش عمدهای از جمعیت و مراکز حیاتی و حساس در شهرها و تمرکز قدرت و ثروت در آنها،
شهرها (به خصوص شهرهای بزرگ) را در وضعیتی قرار داده که فعلیت یافتن هر نوع تهدیدی
در آنها، میتواند چالشی جدی برای نظام سیاسی باشد. لذا به نوعی شهرها میتوانند
حکومتها را تحت فشار قرار دهند. وجود چنین ویژگیهایی، شهرها را به یک هدف نظامی
مناسب تبدیل کرده است.
نگارنده در این نوشتار سعی کرده است مقوله دفاع شهری را مورد مداقه قرار دهد. در
این راستا ابتدا به ویژگیهای شهر اشاره شده و در ادامه، مطالبی درخصوص دفاع
غیرعامل و آمایش سرزمینی به مثابه دو رکن دفاع شهری ارائه شده است. در بخش دیگر،
پیشنهادهایی کاربردی در مورد دفاع بهتر از شهرها مطرح و در بخش پایانی نیز جایگاه
نیروی مقاومت بسیج در دفاع شهری تبیین شده است.
خلاصه ماشینی:
"هستند (با کمترین میزان اتکا به سختافزارهای دفاعی و حداقل هزینه)، در راستای امنیت انسان به عنوان یکی از مراجع مهم امنیت، حفاظت کرد؟ در پاسخ به این پرسش اصلی، نگارنده معتقد است که دفاع شهری بر مبنای دفاع غیرعامل و آمایش سرزمینی حاصل میشود.
را در کنترل خود درآورند و به عنوان سلاح علیه دشمنان خود مورد بهرهبرداری قرار دهند (لاکست، 1367، ص 20)، ولی اساسا منابع طبیعی تهدید، ویژگیهایی دارد که با شناخت آنها میتوان ضریب امنیت در قبال این تهدیدها را بسیار افزایش داد.
با توجه به اینکه تهدیدهای طبیعی اغلب بهطور ناگهانی بروز مییابند و تهدیدهای مصنوعی نیز در بیشتر موارد (تهاجم اولیه دشمن فرضی به شهرها یا آغاز مرحله نوینی ازتهاجم شهرها نظیر حملات هوایی و موشکی) بهطور غافلگیرکنندهای رخ میدهند و موجب شوک اولیه میشوند، از این رو، دفاع غیرعامل مجموعه تمهیداتی است که انسان را در محیط شهری در برابر این شوک در امان نگه میدارد.
در این بین باید به دو نکته مهم توجه جدی کرد که: ـ استحکامات و سایر مؤلفههای عملی دفاع غیرعامل و بهکارگیری آمایش سرزمینی نباید باعث آسودگی خاطر دولتمردان شده و در آنها تصور بینیازی از مدیریت دفاعی ایجاد کند.
و اما توصیههایی که به نظر میرسد برای دفاع شهری در برابر تهدیدهای طبیعی و مصنوعی لازم است و باعث افزایش مقاومت خواهد شد، به شرح ذیل ارائه میشود: 1ـ در مکانیابی برای احداث شهرهای جدید باید به دو نکته توجه کرد: ـ نباید شهرها را بر روی گسلها، بهخصوص گسلهای جوان بنا کرد."