چکیده:
در این مقاله، سعی شده است با مطالعه شیوهها و رفتارهای سیاسی حضرت فاطمه علیهاالسلام بینش سیاسی ایشان مورد بررسی و تبیین قرار
گیرد. خطبههای حضرت علیهاالسلام با توجه به مضامین و زمینههای تحقق آن و دیگر رفتارهای سیاسی ایشان در مواجهه با حکومت غاصب، که
بیانگر نوع بینش سیاسی حضرت زهرا علیهاالسلام میباشد، از جمله مواردی هستند که در این مقاله مورد توجه قرار گرفتهاند.
خلاصه ماشینی:
بنابراین، با توجه به متن خطبه و رفتارهای ایشان، میتوان به دو نکته اشاره کرد: یکی اینکه حضرت با ایراد این خطبه، منشوری درونی برای شیعه به یادگار گذاشتهاند؛ منشوری که در آن جهانبینی الهی به زیبایی ترسیم گردیده و بر اساس آن ایدئولوژی سیاسی شیعه پایهگذاری شده است.
ایشان با اشاره به مبارزات پیامبر صلیاللهعلیهوآله و امام علی علیهالسلام در این دو خطبه، مهمترین عنصر ایدئولوژی سیاسی شیعه را برای مسلمانان آینده ترسیم میکنند و آن عدم سازشگری با دشمن میباشد.
) در بررسی رفتارهای حضرت زهرا علیهاالسلام و همچنین با توجه به مضامین خطبه الهی ـ سیاسی ایشان و دیگر احادیث ائمه اطهار علیهمالسلام ، میتوان به یک جمعبندی از رفتارهای ایشان پرداخت و آن اینکه رفتارهای ایشان را میتوان با کنش نوع دوم، یعنی «کنش عقلانی مبتنی بر ارزش» توضیح داد، زیرا حضرت با جهانبینی توحیدی که دارند هیچگاه در هدف خود، که همان حمایت از ولایت و ایدئولوژی سیاسی شیعه میباشد، تغییر ایجاد نمیکنند، بلکه وسایل رسیدن به هدف، که همان رفتارها میباشند، تغییر میکنند.
این رفتارها در نوع اول نیز جای نمیگیرند؛ زیرا ـ همانگونه که مطرح شد ـ رفتارهای حضرت، بخصوص ایراد خطبه «فدکیه»، به خاطر مسائل اقتصادی نبوده و فدک نمادی از حکومت و از اینرو، بهانهای برای اعتراض به حکومت منحرف و غاصب بوده که بر اساس تفسیر غلط از سنت نبوی مستقر گردیده است.
سیاست اگرچه در نظر حضرت زهرا علیهاالسلام هدف نیست، اما قدرت و حکومت وسیلهای است برای رسیدن به هدفی بالاتر که همان قرب الی الله و سعادت انسان و جامعه میباشد.