چکیده:
مفهوم حقوق شهروندی را باید با توجه به موضوعات کلیتری چون «مطالعه حقهای اجتماعی» و «حقوقبشر» تحلیل کرد و این مقوله به نحو احسن تنها با پشتوانه دولتی محقق میشود. بنابراین با توجه به حساسیت و حمایت نهادهای ترویج حقوقبشر در دهههای اخیر، افزایش ارتباطات افرادی در جامعه جهانی که خواهان تحقق حقوق شهروندی در محیط اجتماعی خود هستند و با عنایت به اهمیت منشور حقوق شهروندی که هم اکنون به عنوان موضوعی مهم در ایران تلقی میگردد، در این نوشتار پیشنهاد ایجاد نهادی برای گسترش فرهنگ حقوق شهروندی و حمایت حقوقی از آن در یک وزارتخانه مجزا تحت عنوان «وزارتخانه حقوق شهروندی» و با عنایت به اصل 133 قانون اساسی مورد بررسی قرار میگیرد. این اعتقاد وجود دارد که برای نهادینه شدن بهتر فرهنگ حقوق شهروندی، نهادی پرثمرتر از وزارتخانه برای تبلیغ و اجرای فرهنگ حقوق شهروندی به نظر نمیرسد، چرا که توسعه و ترویج این مقوله نیازمند راهکارها و روشهای منظم و قانونمند اجرایی است که خود به سازوکارهای اداری و برنامهریزی اساسی نیاز دارد. بنابراین در این مقاله به این سوال پاسخ داده شده که تا چه میزان امکان تشکیل وزارتخانه حقوق شهروندی وجود دارد؟
The concept of citizenship rights should be analyzed in terms of more
general issues such as the “study of social rights” and “human rights” and
this can only be achieved with government support. Therefore, given the
sensitivity and support of human rights promotion institutions in recent
decades, increasing communication between people in the international
community who want to realize their citizenship rights in their social
environment, considering the importance of the Charter of Citizenship
Rights, which is currently considered an important issue in Iran. In this
article, suggesting the creation of an organization to spread the culture
of citizenship rights and legal protection in a separate ministry called the
“Ministry of Citizenship” with regard to Article 133 of the constitution
is examined. Therefore, this article answers the question that what is the
possibility of forming a Ministry of Citizenship Rights? It is believed
that in order to better institutionalize the culture of citizenship rights
and to promote and implement a culture of civil rights; there is no
institution more useful than the ministry. Because its development and
promotion needs regular and lawful executive strategies and methods,
which requires basic administrative mechanisms and planning.
خلاصه ماشینی:
بنابراين با توجه به حساسیت و حمایت نهادهای ترویج حقوقبشر در دهههاي اخیر، افزايش ارتباطات افرادي در جامعه جهانی که خواهان تحقق حقوق شهروندی در محیط اجتماعی خود هستند و با عنايت به اهمیت منشور حقوق شهروندی که هم اکنون به عنوان موضوعی مهم در ايران تلقی میگردد، در اين نوشتار پیشنهاد ایجاد نهادی برای گسترش فرهنگ حقوق شهروندی و حمایت حقوقی از آن در یک وزارتخانه مجزا تحت عنوان «وزارتخانه حقوق شهروندی» و با عنایت به اصل 133 قانون اساسی مورد بررسی قرار ميگيرد.
مقدمه گرچه در قانون اساسی کشورمان، فصل سوم به «حقوق ملت» تخصیص داده شده است 1 ، ولی فصلی مجزا با نام «حقوق شهروندی» در آن به چشم نمیخورد، این در حالی است که در دیگر قوانین عادی نیز تا سال 83 سخنی از حقوق شهروندی به میان نبود، تا اینکه برای نخستین بار واژه حقوق شهروندی با صدور و ابلاغ بخشنامه آیتالله شاهرودی (رئیس وقت قوه قضاییه) در تاریخ 20 فروردین 1383 وارد ادبیات حقوقی ایران شد.