چکیده:
روش آموزش مبتنی بر مسئله و در قرائتی خاصتر، روش مبتنی بر موردکاوی (قضیه یا افتهکاوی) یکی از روشهای مؤثر یادگیری مسئلهمحور، استدلالی و انگیزشی است. در این مقاله با رویکردی تحلیلی ـ توصیفی و با بررسی اسنادی و تجربی، خوانشی نو و عملیاتی از این روش و دلالتهای آن برای تبیین مکتب شهید سلیمانی ارائه شده است. بدین ترتیب، ضمن بررسی مفهوم، اهداف، خاستگاه و امتیازات موردکاوی، انواع موردکاوی از منظر چگونگی تدوین (کوتاه یا بلند، واقعی یا ساختگی، یکمرحلهای یا چندمرحلهای، ایستا یا پویا، متنی یا گفتاری، توصیفی یا پرسشگرانه)، شیوه اجرا (در میدان یا خارج از میدان، فردی یا گروهی، یکجلسهای یا چندجلسهای، گروهی یا تیمی، با دسترسی یا بدون دسترسی، جواب بسته یا جواب باز) و نقش مربی و استاد (توصیفکننده، تبیینکننده، تسهیلکننده، بازیگر فعال) معرفی شده است. در ادامه چهار ملاحظه (مستند یا تخیلیبودن، رویکرد استقرایی یا قیاسی، فردمحوری یا موقعیتمحوری، ژرفانگری یا پهنانگری) در مرحله پیش از تدوین شرح داده شده است. بهعلاوه نه گام عملیاتی برای مرحله تدین موردکاوی و نکاتی دربارۀ مرحله اجرا و ارزیابی موردکاوی، مشخص شده است. سخن پایانی اینکه اگر بخواهیم حاج قاسم را بهعنوان مکتب بشناسیم و بشناسانیم، باید در برنامه آموزشی دانشگاهی به او و امثال او بیشازپیش و بهگونهای نو و متفاوت بپردازیم و یکی از راههای آسان رسیدن به این هدف، بهرهمندی از الگوی آموزش موردکاوی است و این مهم جز با گردهمایی و همافزایی افراد نزدیک حاج قاسم با عالمان دانش مدیریت و فرهیختگان ادبی برای ساخت موردکاویهای جذاب، مؤثر و واقعی میسور نیست.
Problem-based teaching methodology, more specifically case-based methodology, is an effective method of problem-orientation, reasoning and motivational learning. This analytical-descriptive research, reviewing documents and experience, is intended to present a new and practical reading of this method and its implications for explaining Martyr Soleimani’s School. Thus, while reviewing the concept, objectives, origins, and advantages of the case study, the types of case studies are introduced in view of how they are formulated (short or long, real or fictitious, single-stage or multi-stage, static or dynamic, textual or spoken, explanatory or interrogative), the method of implementation (in the field or out of the field, individual or collective, single or multi-session, group or team, with or without accessibility, closed or open ended), and the role of instructors and teachers (descriptors, explainers, facilitators, active actors). The researchers continued with explaining four other considerations in pre-compilation stage (documentary or imaginative, inductive or deductive approach, individual or situational orientation, deep or wide looking). Moreover, nine operational steps are identified for the case study implementation stage along with some points regarding the evaluation phase. To end, if we want to know and introduce Martyr Soleimani as a school, we are supposed to pay more attention to him and others commanders like him in the university curriculum in a new and different way. A simple way to achieve this goal is to benefit from case study model of education which cannot be achieved unless people who are close to Martyr Soleimani gather and synergize scholars of management and literary intellectuals to present an attractive, effective and real case study.
خلاصه ماشینی:
بدین ترتیب ، ضمن بررسی مفهوم ، اهداف ، خاستگاه و امتیازات موردکاوی، انواع موردکاوی از منظر چگونگی تدوین (کوتاه یا بلند، واقعی یا ساختگی ، یک مرحله ای یا چندمرحله ای ، ایستا یا پویا، متنی یا گفتاری ، توصیفی یا پرسشگرانه )، شیوه اجرا (در میدان یا خارج از میدان ، فردی یا گروهی ، یک جلسه ای یا چندجلسه ای ، گروهی یا تیمی ، با دسترسی یا بدون دسترسی ، جواب بسته یا جواب باز) و نقش مربی و استاد (توصیف کننده ، تبیین کننده ، تسهیل کننده ، بازیگر فعال ) معرفی شده است .
سخن پایانی اینکه اگر بخواهیم حاج قاسم را به عنوان مکتب بشناسیم و بشناسانیم ، باید در برنامه آموزشی دانشگاهی به او و امثال او بیش ازپیش و به گونه ای نو و متفاوت بپردازیم و یکی از راه های آسان رسیدن به این هدف ، بهره مندی از الگوی آموزش موردکاوی است و این مهم جز با گردهمایی و هم افزایی افراد نزدیک حاج قاسم با عالمان دانش مدیریت و فرهیختگان ادبی برای ساخت موردکاویهای جذاب ، مؤثر و واقعی میسور نیست .
حاج قاسم سلیمانی و تجربه طولانی وی در جهاد و مبارزه در عرصه های گوناگون که به تعبیر مقام معظم رهبری از وی یک مکتب ساخته (خطبه های نماز جمعه مقام معظم رهبری ٢٧ دی ماه ١٣٩٨) یکی از همین نمونه ها و بلکه نمونه اعلی است که همچنان بخشهای مهمی از آثار وجودی وی ناشناخته مانده است و باید شناخته شود و به کار رود؛ البته واقعیت این است که به سبب در کانون توجه قرار ندادن موضوع یا ضعف در مستندسازی از یک سو و ناتوانی روش شناختی در تبدیل به یک آموزه و محدودکردن خود به قالبهای متعارف پژوهش ازسوی دیگر، بسیاری از چنین درسهای مهم را از دست می دهیم .