چکیده:
موضوع سلامت کودکان به عنوان غنیترین سرمایه اجتماعی عصر حاضر، امری بسیار مهم تلقی میگردد. حق بر سلامت به عنوان یکی از حقهای بشری، ابعاد مختلفی دارد که سلامت روان به معنای بهره مندی از خصوصیات مثبت شخصیتی-رفتاری و فقدان مشکلات روحی و روانی، از جمله ان است. کودکان بزهکار نیز به عنوان یکی از آسیبپذیرترین گروههای بشری برخوردار از این حق هستند و نظام عدالت کیفری افتراقی که هدف خود را بر بازپروری این دسته معطوف نموده، ناگزیر از توجه به آن میباشد. درواقع ازآنجا که بنیان برنامههای حمایتی و درمانی این نظام، بر شناسایی عوامل خطر و اجرای تدابیر حمایتی استوار است، شناسایی مشکلات روحی و روانی کودکان بزهکار و سپس تدابیری در جهت کاهش آثار آنها، در این قسمت قرار میگیرد. افزون بر این، توجه به حق بر سلامت روان بر مبنای راهبرد حقوق بشر مدار، امری ضروری در بستر سیاستگذاری جنایی اطفال بزهکار تلقی میگردد؛ همچنانکه، توجه به سلامت روان کودکان و نوجوانان یکی از محورهای اصلی افتراقی سازی این نظام و پیشبینی ساختار، کنشگران و پاسخهای حمایتی است. به عبارت دیگر، نظام عدالت کیفری اطفال دارای ظرفیتهایی است که در راستای به رسمیت شناختن حق بر سلامت روان این دسته از مخاطبان حقوق کیفری میباشد. بکارگیری کنشگران آموزشدیده، حضور مشاور در فرایند پاسخدهی، حق بر تشکیل پرونده شخصیت، فردیسازی پاسخها و حضور خانواده در مرحله پاسخدهی مصادیقی از ظرفیت های موجود میباشند.
The issue of children's health, as the richest social capital of the present age, is considered very important. The right to health, as one of the human rights, has various dimensions, including mental health, which means benefiting from positive personality-behavioral characteristics and the absence of mental and psychological problems. Juvenile delinquents also have this right as one of the most vulnerable human groups, and the differential criminal justice system, which aims to rehabilitate this group, is bound to pay attention to it. In fact, since the foundation of this system's support and treatment programs is based on identifying risk factors and implementing supportive measures, identifying the mental and psychological problems of delinquent children and then measures to reduce their effects are included in this section. In addition, paying attention to the right to mental health based on human rights strategy is considered essential in the context of juvenile delinquency; also, paying attention to the mental health of children and adolescents is one of the main axes of differentiation of this system and predicting the structure, actors and supportive responses. In other words, the juvenile criminal justice system has the capacity to recognize the right to mental health of this group. The employment of trained actors, the presence of a counselor in the response process, the right to file a personality case, the individualization of the responses, and the presence of the family at the response stage are examples of existing capacities
خلاصه ماشینی:
افزون بر اين ، توجه به حق بر سلامت روان بر مبناي راهبرد حقوق بشرمدار، امري ضروري در بستر سياست گذاري جنايي اطفال بزهکار تلقي مي گردد؛ همچنانکه ، توجه به سلامت روان کودکان و نوجوانان يکي از محورهاي اصلي افتراقي سازي اين نظام و پيش بيني ساختار، کنش گران و پاسخ هاي حمايتي است .
درنتيجه ، توجه به سلامت روان کودکان و نوجوانان بزهکار، هم از نظر تأمين يکـي از حـق هـاي بشري آنان بر اساس راهبرد حقوق بشري عرصة سياست گذاري جنايي بزهکاري کودکـان و هـم در راستاي تحقق اهداف حمايتي و درماني نظام دادرسي اطفال ، موضوعي اسـت کـه بايـد بـدان پرداخته شود.
٢ به عبارت ديگر، پروندة شخصيت به عنوان يک نهـاد باليني سلامت محور، با تشخيص عوامل خطر رواني که اسباب بزهکاري کودک را فـراهم نمـوده است ، الگوي عمل کنش گران قضايي را در برخورد با اين دسـته مشـخص مـي سـازد و بـا ارائـة راهکارهاي حمايتي و درماني ، ماهيت پاسخ ها، چگـونگي برخـورد کـنش گـران و بسـتر اجرايـي اقدامات را تبيين مي نمايد و بدين ترتيب ، به موازات تلاش در راستاي برطرف ساختن مشـکلات رواني و رفتاري آنها، مانع از ايجاد عوامل تهديدکنندة سلامت رواني کودکان و نوجوانان در بستر فرايند عدالت کيفري مي گردد.
حال از آنجاکه برخي از فرايند اصلاح کودکان و نوجوانان بزهکار منوط بـه برطـرف سـاختن مشکلات روحي و رواني ايشان است و همچنين ، نوع و ماهيت رفتار کـنش گـران نظـام عـدالت کيفري اطفال ، عاملي تعيين کننده در تضمين سلامت رواني آنهاست ، بررسي کارگزاران موردبحث و ظرفيت هاي قانوني موجود، براي تأمين حـداکثري حـق برسـلامت روان کودکـان و نوجوانـان بزهکار از اين حيث ، موضوعي بس مهم تلقي مي گردد.