چکیده:
منارات السائرین نوشته نجم الدین ابوبکر عبدالله بن محمد شاهاور بن انوشروان رازی، معروف به نجمدایه است. این کتاب در قرن هفتم در یک فاتحه و ده باب و یک خاتمه که هر یک از بابها دارای چند فصل است به زبان تازی نوشته شده است. نویسنده شبلی دوکاهی در قرن نهم آن را به زبان فارسی برگردانده است که تاکنون تحقیقی در این زمینه صورت نگرفتهاست. نجم دایه در نوشتن اثر عرفانی خود، به قرآن و احادیث پیامبر و کتب عرفانی پیشین نظر داشته است. یکی از مطالب بسیار مهم این کتاب معرفت روح و مقامات آنست که حضرت شیخ، پخته و سنجیده و بسیار علمی تعریفی نکو از ماهیت روح فرموده که آمیختهای است از عرفان و آیات و روایات شریعت.
این جستار به شیوة کتابخانهای به بررسی معرفت روح در ادیان الهی و برخی کتب عرفانی قبل از نجمدایه پرداخته است و سپس نشان می دهد که نویسنده چگونه از آیات قرآن تاثیر پذیرفته است و از طرفی مشابهتهای بسیاری در عقاید ادیان، مربوط به روح وجود دارد که این جستار حاکی از ارتباط ادیان با یکدیگرست و میتوان به یکی بودن منبع تعالیم ادیان که همانا وحی پروردگارست پی برد.
Manaratussaerin by Najmuddin Abu Bakr Abdullah bin Muhammad Shahar-ibn Anushvaran Razi, known as Najm Dahayeh. This book is written in the Thai language in the seventh century in a Fatihah and ten Bab and an end to which each chapter has several seasons. The author of Shalley Dukahi has translated it in Farsi in the ninth century, so far no research has been done in this field. The writer has been commenting on the Qur'an and the hadiths of the Prophet and the earlier mystical books in writing his mystical work. One of the most important materials of this book is the knowledge of the soul and its officials that the Prophet Sheikh, a mature, well-known, and highly scientific characterizing Niko from the essence of the soul, which is a mixture of mysticism and verses and the traditions of the Shari'a. This essay deals with librarians examining the knowledge of the soul in divine religions and some mystical books before Najm, and then shows how the author has influenced the verses of the Qur'an, and, on the other hand, there are many similarities in the beliefs of religions related to the spirit. This essay shows the relationship of religions with each other and can be understood as one of the sources of religious teachings, which is the revelation of the Lord.
خلاصه ماشینی:
و مبدأ ارواح انسانی را روح پاک محمدی به شمار می آورد و با استناد به حدیث «أَوَلُّ مَا خَلَقَ اللَّهُ رُوحِي» (مجلسی1386: 309) به نقل از پیامبر(ص) میفرماید: خدای تعالی دو هزار سال پیش از آفریدن اجساد ارواح را آفرید و نخستین چیزی که خدا آفرید روح من بود و این اعتقاد که هدف از آفرینش انسان خلقت پیامبر(ص) و روح محمدی است از اندیشههای راسخ دینی و عرفانی خود میداند.
منارات السائرین کتابی است که در میان متون عرفانی جایگاه ارزشمندی داشته است اما چون این کتاب به زبان عربی نگاشته شده است کمی از دسترس عارفان فارس زبان دور مانده است و برخی از علما به آن استناد نکردهاند و نظر جامعی از نجم الدین رازی راجع به روح بیان نشده است.
این پژوهش ابتدا به وجود معانی روح در آیین زرتشت و روح در آیین یهود و روح در قرآن و سپس به بررسی سه اثر مهم عرفانی که نجم دایه به آنها نظر داشته است میپردازد و وجه اشتراک معرفت روح با ادیان که همانا وحی پروردگار است ذکر میشود.
(افتخارزاده1390: 287) 8- عبودیت: روح نخستین بندهای است که باید خالصانه خدای را عبادت کند و نجم الدین اعتقاد دارد نخستین کسی که قدرت به آن تعلق گرفت روح محمد(ص) بود از این رو خدا او را به نام عبدیت مطلق ویژه ساخت.