چکیده:
هدف از این پژوهش شناسایی عوامل موثر در پیادهسازی و استقرار مدیریت دانش در سازمان آموزشوپرورش شهر تهران بود. روش پژوهش از نظر هدف کاربردی و از نظر شیوه جمعآوری اطلاعات کیفی و کمی(آمیخته) بود. جامعه آماری پژوهش در دو بخش شامل صاحبنظران حوزه آموزشوپرورش و کلیه معلمان شاغل در آموزشوپرورش شهر تهران در سالتحصیلی 1396-1397 به تعداد 45525 نفر بود. نمونه آماری پژوهش در بخش کیفی 25 نفر بودند که بطور هدفمند انتخاب شدند و در بخش کمی براساس فرمول کوکران 380 نفر(134 زن و 246 مرد) بودند که به روش نمونهگیری خوشهای چندمرحلهای و تصادفی ساده انتخاب شدند. به منظور گردآوری دادهها از مصاحبه نیمهساختاریافته و پرسشنامه محققساخته بر مبنای طیف لیکرت پنج گزینهای استفاده گردید. علاوه بر اینکه روایی صوری و محتوایی پرسشنامه توسط ده نفر از متخصصان تایید شد؛ با استفاده از تحلیل عاملی گویه نیز محاسبه گردید که تمامی مولفهها در بازه 69/ 0 تا 78/ 0 قرار دارند که نشان از روایی بالای ابزار داشت. همچنین ضریب پایایی این پرسشنامه بر اساس آلفای کرونباخ 89/ 0 محاسبه گردید. به منظور تجزیه و تحلیل دادهها از نرمافزار NVivo برای کدگذاری(باز، محوری و گزینشی) و از آزمون تحلیل عاملی اکتشافی و تاییدی با بهرهگیری از نرم افزارهای SPSS، Lisrel و Smart-PLS استفاده شد. عمدهترین نتایج تحقیق نشان داد که وضعیت مدیریت دانش در آموزشوپرورش شهر تهران پایینتر از حد متوسط است. همچنین عوامل موثر در پیادهسازی و استقرار مدیریت دانش در آموزشوپرورش شهر تهران به ترتیب عبارتاند از: عوامل «فرهنگی»، «سازمانی»، «انسانی»، «اقتصادی»، «سیاسی» و «فناوری». بنابراین، زمانی مدیریت دانش در آموزشوپرورش استقرار مییابد که عوامل مذکور بطور همزمان مورد توجه قرار گیرند.
The purpose of this research was to identify the effective factors in the establishment and implementation of knowledge management in Tehran education. The research methodology was applied in terms of purpose and qualitative and quantitative (mixed) in terms of information gathering. The statistical population of the study consisted of two parts including the experts and all teachers working in Tehran education during the academic year 2017-2018 (45525 teachers). The sample of the research was 25 experts who were purposefully selected and 380 teachers (134 women and 246 men) who were selected based on the Cochran’s formula by simple random multi-stage cluster sampling. In order to collect data, a semi-structured interview and a researcher-made questionnaire were used based on the 5-point Likert scale. In addition, the validity of the questionnaire was confirmed by the experts; all components were calculated to range from 0.69 to 0.78 by using of factor analysis, which showed the validity of the tool. The reliability coefficient of the questionnaire was calculated 0.89 based on Cronbach's alpha. In order to analyze the data, NVivo software was used for coding (open, axial and selective coding) and SPSS, Lisrel and Smart-PLS software for t test, exploratory and confirmatory factor analysis Test. The main results of the research showed that the effective factors in establishment and implementation of knowledge management in Tehran education were respectively: "Cultural", "Organizational", "Human", "Economic", "Political" and "Technological" factors.
خلاصه ماشینی:
یافته های پژوهش سوال اول : عومل مؤثر در پیاده سازی مدیریت دانش در سازمان آموزش وپرورش شهر تهران کدام اند؟ برای پاسخ به این سؤال ابتدا مبانی نظری و پیشینه تحقیق مورد مطالعه قرار گرفت ، سپس با ٢٥ نفر از صاحب نظران حوزه مدیریت آموزشی و آموزش وپرورش مصاحبه نیمه ساختاریافته انجام شد.
جدول ١: نمونه ای از کدگذاری ها با نرم افزار NVivo (به تصویر صفحه مراجعه شود) همانطور که جدول شماره ٢ نتایج حاصل از تحلیل عاملی اکتشافی را بر روی ٣٨٠ نفر از معلمان نشان میدهد، ٦ عامل به عنوان عوامل مؤثر در پیاده سازی و استقرار مدیریت دانش در سازمان آموزش وپرورش شهر تهران شناسایی شده اند که ٧٥/١٢٧ درصد از کل واریانس توسط این شش عامل تبیین میشود.
اولین مؤلفه شناسایی شده به عامل «فرهنگی» حاکم بر نظام آموزشی کشور برمیگردد که با نتایج مطالعات عفتی و سرمدی(١٣٩٨)، اللهیاری(١٣٩٤)، کریمیبروجنی و همکاران (١٣٩٣)، میکلوسیلک (٢٠١٤) و مالهوترا(٢٠٠٤) همسو است ؛ چراکه فرهنگ حاکم بر سازمان یکی از مهم ترین جنبه های سازمان ها در پیاده سازی و استقرار مدیریت دانش در سازمان هاست که مستلزم ایجاد فرهنگ یادگیری مستمر، تسهیم دانش و به اشتراکگذاری دانش و ایجاد باور مثبت نسبت آن میباشد؛ به دلیل این که وجود فرهنگ قوی تشویق یادگیری در سازمان ، توانایی سازمان را در خلق دانش جدید افزایش میدهد.