چکیده:
موضوع این پژوهش" تحلیل تطبیقی الگوی قرآنی تربیت حضرت زهرا (س) با تکیه بر آراء تفسیری علامه مصباح یزدی" است. پردازش به این موضوع نیازمند طرح موثرترین و کارآمدترین شیوهی تربیتی قرآن یعنی« ارایه الگوهای شایسته» است، « ارایه الگوهای شایسته» برای تربیت و تزکیت انسان حایز اهمیت است. شیوهی تربیتی الگو دهی، تاثیری خاص بر نگرش و منش رفتاری انسان ها میگذارد؛ انتخاب یک الگوی جامع و راستین درگرو شناخت و آگاهی مصادیق کمال؛ شناخت مصداق کامل؛ شناخت حد و مرز لیاقتها است. قرآن، رسولالله(ص) را الگوی شایسته و اسوه حسنه مومنان راستین معرفی کرده است و فاطمه زهراء(س)، استمرار اسوه حسنه است و این رمز و راز سیرهی الگویی فاطمه برای همه امامان از نسل او است. سیره قرآنی حضرت صدیقه طاهره(علیهاالسلام) الگوی جاودانهای برای همه عصرها و نسلها است که موجب اصلاح، تغییر و تحول فکری و اندیشهای و رفتاری مخاطبان میشود. دست آورد این پژوهش در سه بخش شامل تبیین مبانی تربیتی شکلگیری شخصیت الگو و تبیین شیوه ی تربیتی الگو پذیری و عوامل موثر در شکلگیری شخصیت فاطمه(علیهاالسلام) و تطبیق مصداقی شیوه ی تربیتی الگو پذیری از شخصیت حضرت زهرا (س)از دیدگاه تفسیری علامه مصباح یزدی است.
خلاصه ماشینی:
دست آورد این پژوهش در سه بخش شامل تبیین مبانی تربیتی شکلگیری شخصیت الگو و تبیین شیوه ی تربیتی الگو پذیری و عوامل مؤثر در شكلگیرى شخصیت فاطمه(علیهاالسلام) و تطبیق مصداقی شیوه ی تربیتی الگو پذیری از شخصیت حضرت زهرا (س)از دیدگاه تفسیری علامه مصباح یزدی است.
روانشناسان در برشمارى عوامل مؤثر بر شخصیت انسان، معمولاً بر چهار عامل پیش گفته پافشارى میکنند؛ اما به عقیده ما، در كنار عوامل فوق، عوامل مهم دیگرى نیز وجود دارند كه پارهای از آنها در شکلگیری و تحول شخصیت همه انسانها تأثیر دارد و بعضى دیگر در تكوین و تغییر شخصیت انسانهایی معدود دخیلن است(جامعه و تاریخ، علامه مصباح یزدی، ص 183 – 184) 5-1.
خلاصه همه نظامهای ارزشى، اعم از حقوقى، اخلاقى و دینى فرو خواهد ریخت و تنها چیزى كه بر قلمرو پدیدههای انسانى حاكمیت و سیطره خواهد داشت جبر وراثت، جبر محیط، جبر سن، جبر غریزه است؛ یعنى مجموعهای از جبرهاى فیزیكى، زیستى، روانى، و اجتماعى( جامعه و تاریخ، علامه مصباح یزدى، ص 187) قاطعترین عامل تأثیرگذار در رفتار و شخصیت انسان، همان نیروى اراده و اختیار آزاد اوست.
مؤثرترین و قاطعترین عامل در تعیین رفتار و شخصیت هر انسان، اختیار و اراده آزاد اوست و نهایت تأثیر مجموعه عوامل دیگر این است كه شناختها و گرایشهای فطرى را تقویت یا تضعیف كنند و در نتیجه زمینه را براى گزینش و اختیار آزادانه انسان فراهم آورند.
بیشک در شکلگیری شخصیت اسوههایی چون فاطمه(علیهاالسلام) عواملى چون وراثت، محیط داخلى (رحم مادر)، محیط طبیعى و جغرافیایى، دیگر محیطهای پیرامونى (تربیت خانوادگى، چگونگى ازدواج ) و الهامهای غیبى مؤثر واقعشده است؛ اما میباید به حدود تأثیر این عوامل توجه داشت.