چکیده:
یکی از راههای تشخیص سبک و تمایز آنها، بررسی ویژگیهای زبانی و معنایی و ادبی و فکری یک اثر است. اخوان ثالث یکی از تابناکترین چهرههای شعر معاصر، با توشهای پربار از ادبیات کلاسیک به شعر نیمایی روی آورد و به متعصّبان کهنهپرست ثابت نمود که پرداختن بهصورت و قالبی نو و بدیع، از عجز شاعر در سرودن شعر به سیاق شاعران قدیم ناشی نمیشود. در این پژوهش، به بررسی دستاوردهای بیبدیل و گنجینۀ ارزشمند این شاعر خراسانی پرداخته شد و پس از بررسی «مجموعه اشعار مهدی اخوان ثالث» در سطوح مختلف زبانی، فکری و ادبی، بارزترین ویژگیهای سبکی اشعارش با ذکر نمونههای موجود، موردبررسی و طبقهبندی سبک شناسانه قرار گرفت. باستانگرایی و استفاده از واژگان اصیل فارسی، ترکیبسازیهای بدیع و نو، استفاده از زبان نمادین، تاثیرپذیری از سبک خراسانی، استفاده مناسب و دقیق از صنایع بدیعی و لحن حماسی از مهمترین ویژگیهای سبک شعری این شاعر سترگ معاصر بودند.
Stylistics normally involves the analysis of the linguistic, semantic, and ideological
features of a literary text. Mahdi Akhavane Sales, as a prominent figure of the
contemporary Persian literature, with piles of knowledge on classic literature, turned
to modern poetry, and with his unique poetic style he proved that composing in vain
of modern poetry is not due to his inability in following classical poetry. To provide
a better understanding of the Khurasani poet’s unique achievements, this study
conducted a stylistic analysis on his collected poems in linguistic, literary and
ideological levels. The study attempted to determine these features along with some
concerned examples. Archaism, novelty of allocation, applying symbolic language,
being under the impacts of Khurasani style, applying meticulous rhetorical figures
and epic tone in poems of this great poet, are the most outstanding conclusions of this
survey. Ideological level, linguistic level and literary level of Akhavan’s poems has
been analyzed in this study.
خلاصه ماشینی:
1- پیشینة پژوهش کتابها، مقالات و پایاننامههای متعدّدی بهصورت مستقل،دربارة سبکشناسی و آثار نثر اخوان ثالث،نوشته -شده است که پرداختن به آن زمینهها، در این مجال میسر نیست ولی بهاجمال، مواردی ذکر میشود: حسین پور جافی،(1387) در کتاب «جریانهای شعری معاصر فارسی» به برخی از ویژگیهای شعری اخوان ثالث، از دیدگاه خود و سایر صاحبنظران پرداخته است.
(1 /597) 4-1-1-7- اعــــلام (اسامی خاص) {مراجعه شود به فایل جدول الحاقی} گفتوگو از حافظ و فـــردوسی و خیّــــام/ هم ز پــارینه، هم این ایّام،/ از بهار و عشقی و نیــما، گاه کافی بود یک ایما(2 /1679) 4-1-1-8- ترکیبسازی « ترکیبسازیهایی که در شعر اخوان ثالث، موجب برجستگی زبان شعر او شده است در دودسته جا میگیرند: گروههای اسمی و گروههای وصفی.
اینک نمونههایی از این اوزان: {مراجعه شود به فایل جدول الحاقی} به تصویر صفحه مراجعه شود 4-1-3- سطح نحوی در میان نوسرایان، اخوان ثالث بیش از دیگران به مطالعه در آثار کهن زبان و ادب فارسی پرداخته است و نشانههای اشراف و دلبستگی او به ادبیات کلاسیک، در تمام آثار او به چشم میخورد؛ در حقیقت اخوان، هم در قالبهای کهن فارسی، همچون قصیده و غزل وهم در سبک نو نیمایی، از اسلوب و شیوه قدما خصوصاً از سبک و زبان خراسانی بهره فراوان برده است.
پس از بررسی «مجموعه اشعار مهدی اخوان ثالث» در سطوح مختلف زبانی، فکری و ادبی به نتایج علمی حاصل از این پژوهش بهطور کوتاه و فشرده اشاره میشود: 1-با توجّه به علاقه وافر شاعر به ادبیات کهن و باستانگرایی وی، بسامد واژگان باستانی و الفاظ اسطورهای بیشتر از سایر واژگانها بوده است.