چکیده:
از نظر حقوقی ، بیمه عقدی است که به موجب آن یک طرف تعهد می کند در ازای
پرداخت وجه یا وجوهی از طرف دیگر، در صورت وقوع یا بروز حادثه ، خسارت
وارده را جبران نموده و یا وجه معینی بپردازد .
عقدبیمه به استناد « اصالة اللزوم » عقد لازمی است که مانند سایر عقود ، با وجود
شرایط صحت معاملات ، صحیح و الزام آور می باشد .
اوفوا « مبانی مشروعیت عقد بیمه ، عموم و اطلاعات ادله ای چون آیه شریفه
است که شامل هر عقدی حتی عقود مستحدثه نیز که دلیلی بر حرمت آن » بالعقود
وجود ندارد، می شود و عقلایی بودن عقد بیمه دلیل دیگری برمشروعیت آن است و
همچنین بر اساس اصل آزادی اراده ، عقد بیمه که با رضایت و توافق طرفین منعقد
می شود و با قوانین عمومی قراردادها مغایرتی ندارد ، عقدی مشروع است .
خلاصه ماشینی:
م ، ناشر سازمان انتشارات کیهان ، سال ١٣٧٠ تهران ، ص ١٨ و ١٩) «بیمه » یکی از عقودی است که زاده نیازهای خاصاجتماعی و اقتصادی است و همین نیازها و بایدهای اقتصادی بسیاری از احکام آنرارقم می زندو عقدی مستقل است که خصوصیات و ویژگیهای خاص خود را دارد و علاوه براینکه نص صریحی برحرمت آن وجود ندارد ، می توان جهت اثبات مشروعیت عقد بیمه ، به دلایل موجه و محکمی استناد نمود از جمله : 127 الف - عمومات و اطلاقات ادله وقتی دین اسلام پا به عرصه وجود گذاشت جز در موارد معدودی، قراردادهای مرسوم و متداول و عرفی موجود در بین مردم را به رسمیت شناخت ، آیات متعددی دررابطه با لزوم وفای به عهد وقرار دادها نازل شد و اخبار و احادیث منقول ازمعصومین (ع ) نیز پای بندی به قراردادها و تعهدات را ، تاکید نموده است که از جمله این آیات و احادیث می توان به آیات شریفه «یا ایهاالذین آمنوا اوفوا بالعقود» (مائده ،١) و آیه «یاایها الذین آمنوا لا تاکلوا اموالکم بینکم بالباطل الا ان تکون تجارٔە عن تراض » (نساء:٢٨) و «اوفوا بالعهد»(اسراء،٣٥) و حدیث معروف «المومنون عند شروطهم » را نام برد.
( دکتر سید حسین صفایی ،تعهد حسن انجام قرارداد ، نشریه دانشکده حقوق و علوم سیاسی ، دانشگاه تهران ، ١٣٤٩ ، شماره ٣ ، ص ٤٠) بنابراین می توان گفت با توجه به اینکه اصل آزادی اراده منشعب از اصل اباحه می باشد و اساس اصل اباحه این است که آنچه از معاملات ، که سابقه ای در اسلام نداشته و نصی در قرآن و سنت بر حرمت آن وجود ندارد ، جایز می باشد و فقها نیز از این اصل برای اثبات مشروعیت عقود بی نام استفاده کرده اند ، عقد بیمه نیز از جمله عقودی است که به استناد اصل آزادی اراده ، عقدی مشروع و صحیح است .