چکیده:
ضعف کشورهای مستعمره و قدرت دول استعمارگر، روشنفکران مصر را به کنکاش در مبانی توسعهء غرب واداشت. علاوه بر جذابیت دنیای غرب، افول جامعه اسلامی موجب گشت تا سکولاریسم به عنوان برونرفت از شرایط موجود مطرح گردد؛ این مسئله زمینهء الگو برداری از غرب را گسترش داد. افراط در الگو برداری از غرب بدون توجه به تفاوتهای فرهنگی_ساختاری یکی از پیامدهای برخورد تمدن غرب و تمدن اسلامی است. این پژوهش با روش کتابخانهای انجام گرفته است و در پاسخگویی به تاثیر استعمار مصر بر جدایی دین از سیاست؛ شرایط محیطی را مهمترین عامل رشد افکار سکولار در جامعهء مصر میداند. کتاب «الاسلام و اصول الحکم» به تالیف علی عبدالرزاق متاثر از این فضا درصدد ترسیم آرمان شهر مسلمین با تکیه بر مبانی غرب و رویکرد سکولار است.
خلاصه ماشینی:
علاوه بر جذابیت دنیای غرب، افول جامعه اسلامی موجب گشت تا سکولاریسم2 به عنوان برونرفت از شرایط موجود مطرح گردد؛ این مسئله زمینهء الگو برداری از غرب را گسترش داد.
این پژوهش با روش کتابخانهای انجام گرفته است و در پاسخگویی به تأثیر استعمار3 مصر بر جدایی دین از سیاست؛ شرایط محیطی را مهمترین عامل رشد افکار سکولار در جامعهء مصر میداند.
کتاب «الاسلام و اصول الحکم» به تألیف علی عبدالرزاق متأثر از این فضا درصدد ترسیم آرمان شهر مسلمین با تکیه بر مبانی غرب و رویکرد سکولار است.
او در دوران زندگی خود ضعف و افول جامعهء اسلامی و توانمندی دنیای غرب را توامان در مصر به نظاره نشست بود لذا این مشاهدات و محسوسات در افکار و مکتوبات او تأثیر گذار است.
وجه تمایز این پژوهش، بررسی ظهور سکولاریسم در مصر توسط عبدالرزاق تحت تأثیر عوامل بیرونی و درونی (استعمار و افول تمدن اسلامی) است؛ در حالی که پژوهشهای پیشین فارغ از این مسئله به بررسی آرا و اندیشهء او پرداختهاند.
این پژوهش درپی پاسخگویی به این سؤال است: چه رابطهای میان بروز اندیشهء سکولار از جانب عبدالرزاق و استعمار مصر موجود است؟ استعمار و تولد گرایشهای فکری افول تمدن اسلامی و بازماندگی از مسیر توسعهء عامل ضعف در شاخههای علمی، نظامی، فرهنگی و سیاسی جامعه اسلامی شد.
برای مثال: آگاهی از افول جامعه اسلامی و گریز از آن، اتخاذ تجارب و اصول غرب در راه برطرف ساختن موانع مزایای غیر قابل انکار برخورد این دو تمدن است.