چکیده:
به دلیل بازده پایین مصرف آب در کشاورزی و خشکسالیهای چند سال اخیر، کشور ایران با بحران جدی آب روبهرو است و این مساله موجب پرداختن به سیاستهای متفاوت مدیریت عرضه و تقاضای آب از سوی سیاستگذاران شده است. از جملهی این سیاستها، حمایتهای مالی و اعتباری در جهت تشویق کشاورزان به بهکارگیری تسطیح لیزری در زمینهای استان فارس است. در این مطالعه با استفاده از مدل برنامهریزی ریاضی مثبت، اثر اجرای این سیاست بر افزایش بازده نهادههای مصرفی و اثر بخشی این سیاست بر مدیریت تقاضای آب مورد بررسی قرار گرفت. دادههای مورد نیاز به روش تکمیل پرسشنامه از 250 کشاورز شهرستان مرودشت فراهم شد. نتایج این مطالعه نشان میدهد که در نتیجهی پذیرش فنآوری تسطیح لیزری، بازده آبیاری حدود 20% افزایش یافته است و کشاورزان آب افزوده را صرف کاهش تنشهای آبی و افزایش سطح زیرکشت مینمایند. در نتیجه، کاربرد این فنآوری به عنوان ابزاری برای مهار تقاضای آب کارآمد نخواهد بود. اگرچه میتوان گسترش این فنآوری را برای افزایش کارآیی نهادههای مصرفی، افزایش تولید در واحد سطح و تسهیل در عملیات کشاورزی به عنوان یک ابزار مناسب به کار برد.
Low water efficiency in agricultural sector and drought incidence in recent years caused serious water crisis in Iran and resulted in implementing various water supply and demand management policies. Introducing laser land leveling incentives in Fars province is among such policies. We used PMP model to investigate the effects of laser leveling on input efficiency and water demand management. The date used in this study included cross sectional data collected from a sample of 250 farmers in Marvdasht. The results indicated that utilizing this technology can reduce the need for labor and increase the farmer's revenue. Moreover, crop pattern is expected to switch to high water consuming products such as rice and tomato and to decrease water tensions for wheat, barley and corn in the region. Thus, the technology won't be useful in the cases of weak accessibility to water and under high water tensions. However, laser land leveling may be efficient with regard to yield improvement, input efficiency and facilitating of agricultural operations.
خلاصه ماشینی:
نتایج این مطالعه نشان می دهد که در نتیجـه ی پـذیرش فن آوری تسطیح لیزری ، بازده آبیاری حدود ٢٠% افزایش یافته است و کشاورزان آب افزوده را صرف کاهش تنش های آبی و افزایش سطح زیرکشت می نمایند.
نخستین گام برای جلوگیری از بحران آب افزایش بازده و بهرهوری آن است که بـر ایـن اساس میزان مصرف آب در بخش کشاورزی میتواند حدود ١٠ تـا ٥٠% کـاهش یابـد، بـدون این که بازده اقتصادی و سطح رفاه زندگی کم شود و این عمل با بهرهگیری از فن آوری نوین و به کار بستن روشهای بهتر مقدور خواهد بود (پوستل ، ١٩٧٣).
). تولید حجم بالایی از محصولات کشاورزی کشور در این استان، سطح بالای تولیدات آبی و بحـران آب باعـث شـده اسـت کـه استان فارس یکی از پیش گامان در معرفی و به کارگیری تسطیح لیزری در ایران باشد کـه از دو دیدگاه قابل بررسی است : ١) اثر اجرای این سیاست بر افزایش بـازده نهـادههـای مـصرفی ٢) اثربخشی این سیاست بر مدیریت تقاضای آب.
این باعث شد که در چند سال اخیر تـسطیح بـا اسـتفاده از فن آوری لیزر مورد استفاده قرار بگیرد و سازمان جهاد کشاورزی استان فارس به کـارگیری ایـن ٧٦ روش را به عنوان جایگزینی برای روش مهندسی به شکل یـک سیاسـت در جهـت مـدیریت تقاضای آب و افزایش تولید پیگیری نماید.
میانگین عمل کرد محصولات در نمونه ی مورد بررسی (تن در هکتار) (به تصویر صفحه رجوع شود) مأخذ: یافته های تحقیق جدول (٢) نشان دهندهی نتایج حاصل از پذیرش تسطیح لیزری برای گروه یک یعنی گروه بهرهمند از منبع آبی سد است .
Integrating agri-enviromental programs into regional production models: An extension of positive mathematical programming, American Journal of Agricultural Economics, 85(1): 254-256.