چکیده:
محصول گندم در ایران با داشتن 52.2 % از سطح زیرکشت محصولات کشاورزی، مهم ترین غله ی تولیدی در کشور است، و همواره در زمره ی کالاهای حساس زیربخش کشاورزی ایران بوده است . سطح زیرکشت گندم مهم ترین مولفه در واکنش عرضه کنندگان به تغییرات قیمتی آن است. از این رو، هرگونه تغییر در آن تغییر در عرضه ی گندم را در پی دارد، که تبعات جبران ناپذیری را برای اقتصاد ایران به همراه خواهد داشت. این پژوهش با بهره گیری از مدل پایه یی نرلا و با داده های پنل و بهره گیری از روش انتظارات تطبیقی به بررسی عوامل قیمتی و غیرقیمتی موثر بر سطح زیرکشت گندم در استان های ایران پرداخته است. نتایج تحقیق نشان میدهد که سطح زیرکشت با یک وقفه مهم ترین عامل موثر بر سطح زیرکشت است. سیاست حمایت قیمتی دولت در بخش گندم نیز به تنهایی بر سطح زیرکشت این محصول اثرگذار نیست، چرا که از یک سو هم سویی کمی میان این دو متغیر وجود دارد، و از سوی دیگر به اندازه ی زیادی به سیاست حمایتی دولت در بخش محصولات جای گزین هم چون جو وابسته است.
Wheat is important crop in Iran with 52.2 percent of the acreage in field crops at country. Wheat acreage is the most important component in supplier reaction to price changes. Therefore، any change in wheat acreage would change wheat supply and have irreparable consequences for the country's economy. This study used the Nerlove basic model with panel data and adaptive expectation to investigate affecting price and non-price factors on wheat acreage in all provinces of Iran. Result indicated that the acreage of wheat with a lag has important effect on the wheat acreage. Government price support policy is not effective on wheat acreage alone. Because، on one hand، there is a little orientation between these two variables and on the other hand، to a large extent، it depends on government policies at alternative products such as barley.
خلاصه ماشینی:
این پژوهش با بهره گیری از مدل پایه یی نرلا و با داده های پنل و بهره گیری از روش انتظارات تطبیقی به بررسی عوامل قیمتی و غیرقیمتی موثر بر سطح زیرکشت گندم در استان های ایران پرداخته است .
هدف اصلی این پژوهش بررسی عوامـل موثر بر سطح زیرکشت گندم (به عنوان مولفه ی مهم در عرضه ی گندم ) با به کـارگیری سـاختار مدل نرلاو و داده های پنل است .
در این مطالعه برای بررسی رفتار گندم کاران درخصوص سطح زیرکشت از الگوی تعدیل جزیی نرلاو در فرم پنل استفاده شده است (رابطه ی ٢ (به تصویر صفحه رجوع شود)t سطح زیرکشت گندم دراستان iام ، Wit-P١ قیمت آینده ی گندم ، Bit-P١ قیمت آینده ی جو، Rit بارندگی در استان iام و t اندیس زمان است .
برای جمع آوری اطلاعات مربوط به سطح زیرکشت از آمار هزینه ی تولید کشاورزی وزارت جهاد کشاورزی، آمار مربوط به قیمت های تضمینی از معاونت برنامه ریزی و نظارت راه بردی ریاست جمهوری و برای استخراج اندازه ی ریزش باران از اطلاعات سازمان هواشناسی استفاده شده است .
مقدار ضریب تعیین تعدیل شده نیز نشان دهنده ی این موضوع است که متغیرهای مورد استفاده در مدل قابلیت توضیح ٧٨% از تغییرات سطح زیرکشت را دارد.
مطالعه بر مبنای مدل نرلاو و با بررسی مطالعات تجربی داخلی و خارجی این حوزه برای شناسایی متغیرهای قیمتی و غیرقیمتی و با به کارگیری داده های پانل استان های کشور و در قالب مدل انتظارات تطبیقی عوامل موثر بر سطح زیرکشت گندم انجام شده است .