چکیده:
یکی از روشهایی که در کنار بودجه میتواند به تامین مالی نیروهای مسلح کمک کند انتشار اوراق بهادار اسلامی (صکوک) است. با توجه به گستردگی و تنوع صکوک این مسئله مطرح میشود که کدامیک از صکوک برای انتشار و تامین مالی نیروهای مسلح و صنایع دفاعی مناسب است. از طرف دیگر بحث امکان سنجی و سازگاری انتشار اوراق با سازمان منتشرکننده یعنی نیروهای مسلح است. در این مطالعه اوراق بهادار اسلامی برای تامین مالی نیروهای مسلح رتبه بندی و الگوی مناسب انتخاب میشود. برای این منظور از یک ساختار سلسله مراتبی چهار سطحی که دارای دو معیار اصلی و نه زیرمعیار است برای رتبه بندی هفت نوع از صکوک متداول، با استفاده از روش ترکیبی AHP-SAW استفاده شده است. دادهها و ارزیابیها براساس نظرات خبرگان و متخصصین صکوک از طریق پرسشنامه خبرگی و در یک فرآیند تعاملی جمع آوری شده است. نتایج نشان میدهد که اوراق اجاره، اوراق قرض الحسنه و اوراق مرابحه به ترتیب مناسبترین اوراق برای انتشار در نیروهای مسلح و اوراق مضاربه بدترین اوراق میباشد. اوراق اجاره در قالب عقد اجاره به شرط تملیک بهترین ابزار برای تجهیز منابع به منظور خرید تجهیزات نظامی سنگین مانند ناو شکن است.
Issuance of Islamic securities (Sukuk) is one of the means for financing the armed forces،. Given its varieties, the question arises as to which type of sukuk is suitable for issuing and financing the armed forces. Inevitably, an answer to this question is contingent on the consideration of the special feasibility and securities compatibility involved in funding the Armed Forces. The objective of this paper is to assess and rank of Islamic securities for financing the armed forces, and thereby, propose an appropriate one based on needs. For this purpose, a four-level hierarchical structure with two main criteria and nine sub-criteria was used to rank the seven different types of common sukuk، using the AHP-SAW method. Data and evaluations were collected by engaging the opinions of experts through a questionnaire. The results indicate that Sukuk Al-ijarah and Sukuk Qardh Al-hasan are respectively the most suitable instruments for the issuance of finance for the Armed Forces. On the other hand, the least suitable type of Sukuk for this purpose is identified as Sukuk Al-Mudarab. The reason for the suitability of Sukuk Al-ijarah is based on its lease agreement which is conditional of ownership. This condition renders Al-ijarah the best instrument for obtaining heavy military equipment، such as destroyers.
خلاصه ماشینی:
در اين مطالعه اوراق بهادار اسلامي براي تامين مالي نيروهاي مسلح رتبه بندي و الگوي مناسب انتخاب ميشود.
براي اين منظور از يک ساختار سلسله مراتبي چهار سطحي که داراي دو معيار اصلي و نه زيرمعيار است براي رتبه بندي هفت نوع از صکوک متداول ، با استفاده از روش ترکيبي AHP-SAW استفاده شده است .
اما مسئله اي که در مسير استفاده از ظرفيت صکوک وجود دارد اين است که از ميان ابزارهاي مالي اسلامي مختلف کدام يک براي انتشار در نيروهاي مسلح و تامين مالي در اين بخش مناسبتر است .
همه صکوک اين ظرفيت را ندارند که امکان انتشار آنها در نيروهاي مسلح وجود داشته باشد چرا که هم از لحاظ نوع فعاليتها و هم از منظر ساختار سازماني، نيروهاي مسلح با ساير بخشها تفاوت ماهوي دارد و اين موضوع حتما بايد در انتخاب صکوک مناسب مدنظر قرار گيرد.
موسويان و همکاران (١٣٩٢) ابتدا با روش دلفي ريسکهايي که ابزارهاي مالي اسلامي با آن روبرو هستند را شناسايي و سپس با تحليل سلسله مراتبي بر اساس مقدار ريسک رتبه بندي کرده اند.
بنابراين حوزه و محدوده تحقيق حاضر عبارت است از آن بخش از هزينه هاي نيروهاي مسلح که از ظرفيت صکوک مي توان براي تامين مالي آنها استفاده کرد.
٥. نتيجه گيري و پيشنهادها در اين پژوهش رتبه بندي و انتخاب صکوک مناسب به منظور تامين مالي نيروهاي مسلح و انتشار در اين حوزه به روش ترکيبي AHP-SAW صورت گرفت .
در مورد رتبه بندي صکوک و انتخاب صکوک مناسب نيز نتايج روش AHP-SAW نشان ميدهد که صکوک اجاره مناسبترين اوراق بهادر اسلامي براي انتشار در نيروهاي مسلح است .