چکیده:
ساختار اقتصادی درکشورهای وابسته به رانت نفت، متفاوت از سایر کشورها است. شاخص توسعه انسانی، ممکن است به دلیل افزایش رانت نفت و در پی آن، افزایش درآمد سرانه، فزونی یابد اما بهبود قابل توجهی در سایر معیارها (نرخ باسوادی و امید به زندگی) دیده نشود. تزریق بی رویه رانت های نفتی به بودجه بدون سرمایه گذاری کارآمد و مولد، منجر به بیماری هلندی و نفرین منابع می شود. کمک های رسمی توسعه ای دوجانبه[1] که توسط اعضای کمیته همیاری توسعه(DAC) [2] سازمان همکاری و توسعه اقتصادی[3] صورت می گیرد، می تواند بدون اثرگذاری منفی بر جنبه های مختلف اقتصادی و اجتماعی، بر توسعه انسانی تأثیر مثبت بگذارد. این پژوهش، به مطالعه تأثیر کمک های رسمی توسعه ای دوجانبه بر توسعه انسانی کشورهای منتخب (ایران، عراق، ترکیه، یمن، اردن، آذربایجان و گرجستان از جنوب غربی آسیا و اندونزی، فیلیپین، مالزی، تایلند، ویتنام و میانمار از جنوب شرقی آسیا) در دورۀ 2018-1999 با کمک مدل پانلی حداقل مربعات کاملاً اصلاح شده می پردازد. نتایج، نشان می دهد که کمک های رسمی توسعه ای دوجانبه و مخارج بهداشتی، تأثیر مثبت و معنادار بر شاخص توسعه انسانی داشته است. همچنین یافته ها، بیانگر تأثیر منفی و معنادار رانت نفتی، نرخ رشد جمعیت و نرخ بیکاری بر شاخص توسعه انسانی می باشد. تأثیر وجوه ارسالی فردی در دو نمونه متفاوت است، به طوری که این وجوه در کشورهای جنوب غرب آسیا، تأثیر منفی و در کشورهای جنوب شرق آسیا، تأثیر مثبت بر شاخص توسعه انسانی داشته است.
[1]. Bilateral Official Development Assistance (BODA)
[2]. Development Assistance Committee (DAC)
[3]. Organisation for Economic Co-operation and Development (OECD)
The economic structure in oil-dependent countries is different from other countries. The human development index (HDI) may increase due to rising oil rents and subsequent increases in per capita income, but there may be no significant improvement in other indicators (literacy rate and life expectancy). The improper injection of oil rents into the countrychr('39')s budget without investing in manufacturing, agriculture and services, whether domestically or abroad, leads to the Dutch disease and “resource curse”. Bilateral official development assistance (BODA) from the members of the Development Assistance Committee (DAC) of the Organization for Economic Cooperation and Development (OECD) can have a positive impact on human development without having a negative impact on various economic and social aspects. In this regard, this study examines the impact of BODA on human development using a Panel-Fully Modified Ordinary Least Squares (Panal-FMOLS) model in selected countries (Iran, Iraq, Turkey, Yemen, Jordan, Azerbaijan and Georgia from Southwest Asia, and Indonesia, Philippines, Malaysia, Thailand, Vietnam and Myanmar from Southeast Asia) during 1999-2018. The results indicate that BODA and health expenditure have positive and significant effects on HDI. The findings also indicate a significant negative impact of oil rent, population growth rate and unemployment rate on HDI. The effect of personal remittances is different in the two samples, so that these funds have negative impact on HDI in the Southwest Asia and a positive effect on HDI in the Southeast Asia.
خلاصه ماشینی:
فصلنامه پژوهشهای اقتصادی (رشد و توسعه پایدار) ـ سال بیست و یکم ـ شماره دوم ـ تابستان ١٤٠٠ ـ صفحات ٥٨-٢٩ تأثیر کمک های رسمی توسعه ای دوجانبه بر توسعه انسانی در کشورهای منتخب آسیایی 1 لطفعلی عاقلی 2 مهران سام دلیری 3 بهرام سحابی تاریخ دریافت : ١٣٩٩/٨/١٠ تاریخ پذیرش : ١٣٩٩/١٠/١٣ چکیده ساختار اقتصادی درکشورهای وابسته به رانت نفت ، متفاوت از سایر کشورها است .
این پژوهش ، به مطالعه تأثیر کمک های رسمی توسعه ای دوجانبه بر توسعه انسانی کشورهای منتخب (ایران ، عراق ، ترکیه ، یمن ، اردن ، آذربایجان و گرجستان از جنوب غربی آسیا و اندونزی، فیلیپین ، مالزی، تایلند، ویتنام و میانمار از جنوب شرقی آسیا) در دورۀ ٢٠١٨-١٩٩٩ با کمک مدل پانلی حداقل مربعات کاملا اصلاح شده می پردازد.
Bilateral Official Development Assistance (BODA) رسمی توسعه ای چندجانبه ١، نرخ رشد تولید ناخالص داخلی سرانه ، سطح ریسک ترکیبی کشور و شاخص آزادی سیاسی و مدنی ، تأثیر آماری معنی دار بر جریان سرمایه گذاری مستقیم خارجی ندارند.
آمار توصیفی متغیرهای مورد مطالعه در کشورهای منتخب آسیا {مراجعه شود به فایل جدول الحاقی} منبع : داده های بانک جهانی و محاسبات با استفاده از نرم افزار ١٠ Eviews نرخ بیکاری (Unem): میانگین ، میانه و انحراف معیار این متغیر در گروه کشورهای منتخب جنوب غربی آسیا (به دلیل وجود دو کشور نفتی ایران و آذربایجان )، بیشتر از مقادیر مشابه در کشورهای منتخب جنوب شرقی آسیا میباشد.