چکیده:
در حکمت اسلامی علم مستقلِ مدونی که کل مباحث نظری هنر در آن طرح شود، به وجود نیامده است؛ اما میتوان با عنایت به تعالیم حکمت اسلامی، در خصوص هنر اسلامی نظریهپردازی نمود. بیتردید این حکمت هنر تبیینی از آثار هنری اصیل اسلامی نیز به دست میدهد. مبانی معرفتشناختی و منابع معرفتی هنرمند در تولید و آفرینش محتوای اثر هنری، از جمله مباحث مهم در فلسفه هنر است. اثر هنری علاوه بر اینکه دارای یک قالب مادی زیباست، واجد یک محتوا و مضمون نیز هست که قالب در خدمت آشکارگی آن محتواست و پیامی به مخاطب القا میکند. با توجه به مبانی مختلف جهانشناختی و معرفتشناختی هنرمندان، منابع معرفتی محتوای اثر نیز متغیر است. هنرمند در آفرینش اثر هنری، علاوه بر ادراکات حسی، خیالی و عقلی، از پشتوانه معرفتی مبتنی بر شهود، فطرت، وحی و نقل بهرهمند میگردد.
خلاصه ماشینی:
منابع معرفتي هنرمند در آفرينش محتواي اثر هنري با تکيه بر مباني صدرايي حامده راستايي * چکيده در حکمت اسلامي علم مستقل مدوني که کل مباحث نظري هنر در آن طرح شود، به وجود نيامده است ؛ اما ميتوان با عنايت به تعاليم حکمت اسلامي، در خصوص هنر اسلامي نظريه پردازي نمود.
يکي از پرسش هاي مهم فلسفه هنر، مباني معرفت شناختي آن و نيز منابع معرفتي هنرمند در توليد و آفرينش محتواي اثر هنري است .
به طور کلي بهره هاي هنرمند از معرفت خيالي در حکمت هنر اسلامي به قرار زير است : هنرمند پيش از توليد اثر هنري بايد صورت علمي آن را در خيال توليد کند که اين ٦٩ مهم به چند صورت ايجاد ميشود: ترکيب و تصرف در صورت هاي محسوس ؛ محاکات صورت هاي محسوس و حتي صورت هاي خيالي، ارتباط با حقايق زيباي عالم ماده در عالم خيال و همچنين مشاهده و شنيدن صورت هاي زيبا و نواهاي نيکو و تلاش براي تجسم مادي آنها در قالب اثرهنري.
هنرمند در هنر اسلامي نيز اين اهتمام را دارد که از عقل کلي بيش از پيش بهره ببرد: عقل جزوي را وزير خود مگير عقل کل را ساز اي سلطان وزير (مولوي، ١٣٧٣، دفتر چهارم ، ص ٥٧٢) او با استفاده از معرفت عقلي اين امکان را دارد تا با عقل فعال متحد شده ، با نايل شدن به کنه و حقيقت اشيا زمينه اي مناسب براي محاکات هنرمندانه باطن اشيا فراهم آورد.
هنرمند اسلامي علاوه بر آشنايي با مهارت هاي هنري بايد از معرفتي نيز بهره ببرد و اثر هنري را مزين به اين معرفت کند.