چکیده:
این پژوهش قصد دارد فرایند دستیابی ایران به فناوری غنیسازی اورانیوم را توضیح دهد و عوامل مؤثر در تصمیم راهبردی جمهوری اسلامی در پیگیری این برنامه را تبیین کند. یورش نظامی عراق و تحریمهای تسلیحاتی و اقتصادی غرب در دهه ۱۹۸۰، این پند گرانسنگ را به نظام تازه تأسیس جمهوری اسلامی داد که باید نیرومند شود و ـ بدون اینکه قوانین بینالمللی را زیر پا بگذارد ـ بازدارندگی پایدار فراهم کند. هدف کلیدی این مقاله پاسخگویی به این پرسش است که قصد ایران از دنبال کردن فناوری غنیسازی اورانیوم چه بود و چه الزاماتی آن را وادار ساخت پا در این راه پرهزینه بگذارد؟ یافتههای پژوهش بر پایة روش تحقیق تاریخی نشان میدهد ایران با هدف به دست آوردن اهرمی نیرومند، معتبر و قانونی در چارچوب پیمان منع گسترش جنگافزارهای هستهای (NPT) و ایجاد بازدارندگی مشروع دست به غنیسازی اورانیوم زد تا بیگانگان در اندیشة یورش نظامی یا تغییر رژیم نباشند. دستیابی به توانمندی حصار هستهای به ایران میدان داد نه تنها توانمندی تکنولوژیکی خود را به عنوان مایة غرور ملی و نماد خودباوری به نمایش بگذارد بلکه قدرت چانهزنی خود در عرصة جهانی را نیز افزایش دهد. این پژوهش نتیجه میگیرد که ایران با تکمیل فرایند غنیسازی اورانیوم و رویکرد «تعامل سازنده» توانست غرب را وادار سازد جمهوری اسلامی را همانگونه که هست به رسمیت بشناسد و به یک معاملة بزرگ با ایران تن دهد.
خلاصه ماشینی:
هدف کليدي اين مقاله پاسخگويي به اين پرسش است که قصد ايران از دنبال کردن فناوري غني سازي اورانيوم چه بود و چه الزاماتي آن را وادار ساخت پا در اين راه پرهزينه بگذارد؟ يافته هاي پژوهش بر پايۀ روش تحقيق تاريخي نشان مي دهد ايران با هدف به دست آوردن اهرمي نيرومند، معتبر و قانوني در چارچوب پيمان منع گسترش جنگ افزارهاي هسته اي (NPT) و ايجاد بازدارندگي مشروع دست به غني سازي اورانيوم زد تا بيگانگان در انديشۀ يورش نظامي يا تغيير رژيم نباشند.
اکبر هاشمي رفسنجاني در ٦ مارس ٢٠٠٥ در نشست اختتاميۀ کنفرانس بين المللي «فناوري هسته اي و توسعۀ پايدار» در تهران که به همت مرکز تحقيقات استراتژيک مجمع تشخيص مصلحت نظام برگزار شد، گفت تحريم هاي آمريکا و محدوديت هاي اعمال شده از سوي اروپا ايران را وادار به پنهان کاري کرد و ايران چاره اي جز تأمين تجهيزات موردنياز خود از بازار سياه نداشت .
احمد توکلي (١٣٨٤)، نمايندة محافظه کار مجلس نيز ١١ آگوست ٢٠٠٥ در سخناني که از صداي جمهوري اسلامي پخش شد، گفت : «هر دولتي در ايران که دست از فناوري هسته اي بردارد سقوط خواهد کرد چون اين موضوع به مسئلۀ غرور ملي تبديل شده است ».
٥. امنيتيسازي پروندة هسته اي٢٥ از همان آغاز مناقشه هسته اي ــ يعني زماني که آمريکا و اسرائيل تأسيسات در دست ساخت غني سازي نطنز و آب سنگين اراک را زودهنگام درز دادند و عليرضا جعفرزاده ، مسئول دفتر شوراي ملي مقاومت در واشنگتن (گروه تروريستي سازمان مجاهدين خلق )، ١٤ آگوست ٢٠٠٢ در يک نشست خبري در هتل ويلارد واشنگتن پيشدستانه وجود اين تأسيسات را براي افکار عمومي جهان افشا کرد ــ دولت ايالات متحده در پي آن بود که فعاليت هاي هسته اي ايران را 19.