چکیده:
از نگاه متون دینی، جامعه انسانی از نهاد خانواده ساخته میشود و نهاد خانواده نیز از زن و شوهر، به عنوان اصلیترین اعضای این کانون اساسی شکل میگیرد. کارکرد درست خانواده، وابسته به نوع نگاه و رفتارهای زن و شوهر است. در نگاه دینی، یک مرد باید برای همسرش بهترین و بیبدیل باشد. رسول خدا ص فرمود: «خَیرُکُم خَیرُکُم لِنِسائِهِ وَأَنا خَیرُکُم لِنِسائی؛ بهترین شما کسی است که برای خانوادهاش بهتر باشد و من بهترین شما برای خانوادهام هستم.» بهتر و بیبدیلبودن مردان برای همسرانشان، نیازمند الگوی عملی است که به عنوان نقشه راه، راهنمای زندگی خانوادگی باشد. بهترین الگو برای روابط درست خانوادگی، در قرآن و بیان معصومان ارائه شده است و عالمان ربانی، هرچند معصوم نیستند، زندگی خانوادگی خویش را بر مبنای آن پیریزی کرده و خود اسوه ی عینی زندگی مؤمنانه شدهاند. نوشتار حاضر، برخی رفتارهای علما با همسر را تبیین میکند.
خلاصه ماشینی:
امام سجاد علیه السلام فرمود: «أمّا حَقُّ الزَوجةِ، فَأَنْ تَعْلَمَ أَنّ اللهَ عَزَّ وَجَلَّ جَعَلَها لَكَ سَكَناً وَأُنساً، فَتَعلَمَ أَنَّ ذلكَ نِعمَةٌ مِنَ اللهِ عَزَّ وَجَلَّ عَلَيكَ، فَتُكرِمَها وَتَرْفُقَ بِها؛ 3 اما حقّ همسر این است که توجه داشته باشی که خداوند او را مایه آرامش و اُنس تو قرار داد و بدانی که او نعمتی از سوی خدا برای عضو هیئت علمی پژوهشگاه علوم و فرهنگ اسلامی.
این کلام حضرت، در رفتار علما با همسر خویش نمودِ خاصی دارد؛ برای مثال، حضرت امام رحمه الله به همسرش علاقه وافری داشت؛ بهطوریکه از نظر ایشان، همسرشان در یک طرف قرار داشت و بچههایش در طرف دیگر.
نوه امام رحمه الله میگوید: یادم هست که خانم مسافرت رفته بود و آقا خیلی دلتنگی میکرد.
» 1 همسر آیتالله سید محمدحسن الهی میگوید: «همین که از درِ خانه وارد میشدند، نگاه میکردند و اگر میدیدند من از پنجره دارم [به ایشان] نگاه میکنم، با خوشحالی میآمدند و میگفتند: همین که تو بلند میشوی و از پنجره نگاه میکنی، همه چیز یادم میرود؛ تمام غم و غصهها میماند دَم در.
» طبیعی است که وقتی بر مبنای آیه یادشده، محبت میان همسران از نشانههای خدا و یگانگی او باشد، هرکس ایمانش به خداوند بیشتر باشد، عشقش به همسر که از آیات الهی است، بیشتر خواهد بود.
همسر عالم ربانی، آیتالله مرعشی میگوید: «غیر از اینکه او همسری خوب، مهربان و دوستداشتنی بود، برای من مانند یک رفیق صمیمی و همکاری غمخوار نیز بود و در کارهای منزل به من کمک میکرد.