چکیده:
از مهمترین مقوله های فقهی و تفسیری دین اسلام، جهاد است. لزوم جهاد
دفاعی امری بدیهی است؛ چراکه دفاع، حقّی طبیعی است؛ ولی مشروعیّت
جهاد ابتدایی و شرایط آن به ویژه در عصر غیبت پیوسته معرکه آرا بوده و به
واسطه آن اتهامات گسترد های از سوی برخی مستشرقان و معاندان به اسلام
وارد شده است. از این رو اهمیّت و ضرورت پرداختن به این بحث در زمان
کنونی بیشتر رخ می نماید. بعضی از عالمان شیعه و اهل سنّت، جهاد ابتدایی
در اسام را انکار نمود هاند که از آن جمله، مرحوم صالحی نج فآبادی است.
او جهاد ابتدایی را به دلایل مختلف از جمله نفی اطلاق آیات مطلقه جهاد
در قرآن کریم، کاربرد قاعده اصولی حمل مطلق بر مقید در این گونه آیات و
نیز استناد به سیره پیامبر(ص) مردود دانسته است. این تحقیق ضمن بررسی
دیدگا ههای کلی در این زمینه، به تبیین نظریّه ایشان پرداخته است. روش
جمع آوری مطالب در این تحقیق کتابخانه ای و روش تحقیق توصیفی-تحلیلی
است.
One of the most important jurisprudential and interpretive
categories of Islam is jihad. The need for defensive jihad is
obvious; Because defense is a natural right; However, the legitimacy
of the initial jihad and its conditions, especially in
the era of continuous absence, has been controversial, and due
to which widespread accusations have been leveled against
Islam by some Orientalists and opponents. Hence, the importance
and necessity of addressing this issue is becoming more
apparent at the present time. Some Shiite and Sunni scholars
have denied the basic jihad in Islam, including the late Salehi
Najafabadi. He has rejected the primary jihad for various
reasons, including the denial of the absolute verses of jihad in
the Holy Qur’an, the application of the principle of absolute
rule in such verses, and the citation of the Prophet’s biography.
This research, while examining general views in this field,
has explained his theory. The method of data collection in this
research is library and the research method is descriptive-analytical.
خلاصه ماشینی:
این کتاب نیز از طرف موافقان جهاد ابتدایی، مورد نقدهایی واقع شده است؛ چنانکه فاضل لنکرانی کتاب خود به نام جهاد ابتدایی در قرآن را در ردّ جهاد در اسلام او تألیف کرده است.
تردید در این که آیا در قرآن کریم آیهای دالّ بر جواز یا وجوب جهاد ابتدایی وجود دارد یا خیر؟ هیچیک به اصل مشروعیّت جهاد ابتدایی که از مسلّمات فقه است، ضربهای وارد نمیکند، حتّی اگر ثابت شود که در همه طول تاریخ اسلام، چه در عهد پیامبر (ص) و چه پس از آن حضرت، تا کنون هیچگاه جنگی با ویژگیها و علایم جهاد ابتدایی رخ نداده باشد، باز هم در جواز آن تشکیک و خللی راه نمییابد؛ بنابراین هر چیزی که راه این کمالجویی، منزلتخواهی و تقرّب به خداوند را ببندد، باید آن را از میان برداشت (مصباح یزدی، 1383: 144-143).
ایشان اشاره میکند اگر جنگ ابتدایی برای تحمیل دین مجاز بود، رسول خدا(ص) از هر کس دیگر سزاوارتر بود که در حادثه بدر برای جنگ پیشقدم شود و قبل از طرف مقابل، حمله را آغاز کند و اینکه چنین نکرد، برای این بود که به ندای فطرت و امر خدا پاسخ مثبت داده و از جنگ پرهیز داشت؛ همچنین او طالب صلح بود و غربیها که میگویند اسلام، جنگ و خونریزی را برای تحمیل دین تجویز کرده است، به این عمل پیغمبر(ص) در واقعه بدر دقّت کنند تا از گفته خود شرمنده شوند (صالحی نجف آبادی، ۱۳۸۲: 38-37).
» (واقدی، 1409ق، 1: 408-404) صالحی با توجه به این مطالب معتقد است که بنابراین، پیامبر(ص) با این حرکت نظامی، جلوی حملۀ بنیالمُصطلق را گرفته است، نه اینکه به طور ابتدایی و غافلگیرانه به آنان حمله کرده باشد.