چکیده:
این مقاله به بررسی تروریستی خواندن سپاه در قالب حقوق بینالملل پرداخته است. ایالات متحده آمریکا در تازهترین اقدام خود علیه جمهوری اسلامی ایران، سپاه پاسداران انقلاب اسلامی را در فهرست سازمانهای تروریستی خود قرار داد. این اولین بار است که یک نهاد رسمی از یک دولت مستقل از سوی کشوری دیگر با چنین تصمیمی مواجه میشود. مقامات این کشور با متهم نمودن این نهاد به حمایت از تروریسم در منطقه از این اقدام خود بعنوان اهرمی برای فشار بیشتر و کشاندن ایران به میز مذاکره نام بردهاند. در مقاله پیشرو سعی بر آن شده تا با ارائه تعریفی از تروریسم و بررسی اسناد جهانی و قوانین داخلی آمریکا در این خصوص به بحث پرداخته و ضمن توصیفی از شرایط ایجاد شده به تحلیل حقوقی این اقدام بپردازیم. جمهوری اسلامی ایران در قبال این تصمیم، دست به اقدام متقابل زده و فرماندهی مرکزی آمریکا موسوم به سنتکام و تمامی نیروهای وابسته به آن را گروه تروریستی اعلام کرده است. یافتهها بر این اصل استوار است که این اقدام ایالات متحده خلاف اصول منشور ملل متحد، ناقض صلح و امنیت و نظم بینالمللی قلمداد میشود و حضور پررنگ شورای امنیت را بعنوان رکن حافظ صلح سازمان ملل در این عرصه طلب میکند. همچنین وفق مواد (40) و (41) کمیسیون حقوق بینالملل درخصوص مسئولیت دولتها، مسئولیت بینالمللی ایالات متحده را در پی داشته، محکوم به عدم شناسایی است و اصولا باید به شورای امنیت گزارش شود.
خلاصه ماشینی:
مقاله حاضر درصدد پاسخگویی به این سوال میباشد که اقدام اخیر آمریکا درخصوص تروریستی خواندن سپاه پاسداران انقلاب اسلامی از منظر حقوق بینالملل چگونه ارزیابی میگردد؟ یا به عبارتی دیگر بررسی نماید که آیا این اقدام از منظر موازین حقوق بینالملل مشروعیت دارد؟ در پاسخ به این سوال، مفروض مقاله این است که تروریستی خوانده شدن این نهاد از سوي ایالات متحده خلاف اصول مصرح در منشور ملل متحد نظیر اصل عدم مداخله، اصل برابري دولتها و اصل منع توسل به زور و ....
این امر به آن علت مورد توجه قرار گرفت که آمریکا تروریسم را دشمن اصلی خود فرض نمود و در راستای شکست آن بدون توجه به سازمان ملل و دیگر کشورها اقدام نمود که در واقع این موضوع بیش از هر چیز بهانهای برای اعمال سیاستهای یکجانبهگرایانه و گسترش هژمونی ایالات متحده در جهان گردید آنچنانکه در دولت ترامپ نیز بعضا این نوع رفتارها مشاهده میگردد.
محمدجواد ظرف وزیر امور خارجه ایران نیز علاوه بر ارسال نامهای به دبیرکل سازمان ملل و شورای امنیت عواقب اقدام بیسابقه ایالات متحده آمریکا را متوجه این کشور دانست و با بیان اقدام متقابل جمهوری اسلامی تصریح نمود که بهرغم اقدامهای متعدد مستقیم و غیرمستقیم صورت گرفته از سوی سنتکام که ذات تروریستی دارد، اعلان این نهاد دولتی بعنوان یک سازمان تروریستی توسط ایران صرفا براساس عمل متقابل است و نباید تغییر در موضع حقوقی ایران در ارتباط با اصل برابری حاکمیت دولتها و تعریف تروریسم تلقی شود.