چکیده:
با عنایت به مفهوم دموکراسی در زندگی بشر امروزی و جایگاه ویژه نهاد انتخابات در فرایند حکومتداری در جوامع پویا و مترقی، به دو دلیل عمده قوانین و آیین نامه های اجرایی مرتبط با انتخابات را می توان از حساس ترین و چالشی ترین قوانین و مقررات اجرایی دولت ها و حکومت ها دانست. نخست آن که: حس قدرت طلبی افراد جامعه و این مهم که در حکومت های دموکراتیک کسب قدرت صرفا از طریق برگزاری انتخابات حاصل می گردد، سبب می شود چنانچه قانون مربوط به برگزاری انتخابات صریح، در برگیرنده ی تمامی فرایندها و جزیی نگر نباشد، امکان سوء استفاده ی جناح های سیاسی، احزاب و افراد قدرت طلب به ویژه نهادهای اقتصادی و حتی نظامی، به سادگی و پرداخت هزینه های اندک، ممکن می گردد. همین عامل می تواندبه ارکان جامعه و نظام مردم سالار آن آسیب های جدی وارد کند و باعث قدرت گرفتن افراد ناشایست در جامعه گردد. دوم، حسن اعتماد مردم به دولت مستقر و حکومت پیامد آن در جوامع پویا و زنده ی امروزی، ناشی از شیوه ی انتخاب دولتمردان و مدیران از طریق مراجعه به ارای عمومی است. در صورت خدشه دار شدن این اعتماد، روابط جامعه یا به عبارتی مردم و حکومت دچار چالش می شود.
خلاصه ماشینی:
به طور کلی، قوانینی که پس از انقلاب مشروطه به منظور سروسامان دادن به امور روستاها تصویب و اجرایی شدند را میتوان فهرست وار به شرح زیر بیان نمود 2 : 1- قانون کدخدایی، مصوب 1314 2- قانون عمران روستا، مصوب 1316 3- قانون تقسیمات کشوری، مصوب 1316 4- قانون صندوقهای تعاون روستایی، مصوب 1325 5- قانون بنگاه عمران کشور (انجمن عمرانی ده)، مصوب 1334 6- قانون ازدیاد سهم کشاورزان، مصوب 1334 7- قانون الغای عوارض دهات، مصوب 1334 8- قانون اصلاح امور اجتماعی و عمرانی دهات (ادغام قوانین بنگاه عمران، ازدیاد سهم کشاورزان و الغای عوارض دهات) مصوب 1335 9- قانون تشکیل شوراهای کشاورزی، مصوب 1338 براساس قانون کدخدایی که در سال 1314 اعمال گردید، بسیاری از اختیارات خوانین و کدخداها به نفع مردم سلب گردید و عملا باعث شد تا بر خلاف روال گذشته که خوانین امکان دخالت در زندگی خصوصی روستاییان را به عنوان رعیت داشتند، حداقل در چنین مواردی اختیار حکمرانی از آنان گرفته شود و مجبور شوند در مواردی مشخص مطابق خواست و نظر اکثریت اهالی روستا یا دهستان رفتار نمایند.
گذشته بر ماهیت حقوقی قوانین انتخابات که بتا بر امری بودن آنها دخل و تصرف در آنها مستوجب اعمال برخی مجازاتهای کیفری است به دلیل این که خود این امر بنا به نوع انتخابات اسباب تشکیل نهادهای قانونگذاری و تصمیمگیریهای ملی و محلی را فراهم میسازد، رعایت قواعد آنها هم به لحاظ حقوقی و هم سیاسی از اهمیت فوق العادهای برخوردار میباشد و از آن جایی که هر گونه تدوین قواعد جدید، اصلاح یا تنقیح قوانین و قواعد موجود، سبب ایجاد حساسیتهای سیاسی، اجتماعی و حتی اقتصادی در جامعه میگردد، همواره از نظر قانونگذار بسیار با اهمیت تلقی میگردد و بررسی آنها در مجالس مختلف با نوعی وسواس همراه بوده و در حین تصویب، نمایندگان و کمیسیونهای مربوطه و صحن علنی با دقت بسیار بر جملات و حتی کلمات و علامتهای انشایی، تلاش مینمایند تا قانون مصوب دارای کمترین ابهامی باشد.