چکیده:
هر جامعهای برای دستیابی به نظم و ثبات اجتماعی و سیاسی، نیازمند پایبندی افراد به قوانین و هنجارهای مورد تأیید موجود در آن جامعه است. از این رو میتوان از مفهوم تعهد به عنوان یکی از محوریترین ارکان سرمایه اجتماعی یاد کرد. سرمایه اجتماعی مجموعهای از هنجارها، ارزشها و تعهدات اخلاقی است که رفتارهای متقابل افراد در چارچوب آنها شکل میگیرد و موجب تسهیل روابط اجتماعی میگردد. این مفهوم از دیرباز در جامعه ایران مطرح بوده و انعکاس آن را میتوان در آثار ادبی برجای مانده از ادوار گذشته مشاهده کرد. «هزار و یک شب» از جمله متون پیش از دوره هخامنشیان است که علاوه بر مسائل ادبی و سیاسی به لحاظ مسائل اجتماعی و اخلاقی از اهمیت ویژهای برخوردار است و در حوزه سرمایه اجتماعی حاوی عناصر و مؤلفههای قابل توجهی میباشد. این پژوهش به روش توصیفی و تحلیلی و با تکیه بر دادههای منابع کتابخانهای انجام شده است. در این پژوهش یکی از شاخصههای اصلی سرمایه اجتماعی (تعهد) مورد بررسی قرار گرفته است و عملکرد این شاخص در زمینهسازی مشارکت و رفع مشکلات سیاسی و اجتماعی در ژرفای حکایات متن تبیین شده است که بدون تردید آگاهی از این یافتهها میتواند به عنوان راهکاری در برقراری روابط اجتماعی مناسب و دستیابی به سرمایه اجتماعی مفید باشد. نتایج حاصل در این پژوهش: تعهد به تأمین امنیت، تعهد به عدالت و تعهد به مشارکت است. این مقوله را میتوان در نگارههای داستانهای هزار و یک شب نیز مشاهده کرد.اهداف پژوهشبازشناسی مفهوم تعهد در داستانهای هزار و یک شب.بررسی مفهوم تعد در نگارههای مروبط به داستانهای هزار و یک شب.سوالات پژوهشمفهوم تعهد در نگارههای «داستانهای هزار و یک شب» چه انعکاسی یافته است؟مفهوم تعهد چه بازتابی در داستانهای هزار و یک شب دارد؟