چکیده:
واپس گرایی و بازگشت به رسوم جاهلیت، دوری از سیره رسول خدا (ص)، فساد اقتصادی و انحراف سیاسی، میراث برجای مانده برای امام علی (ع) است. زندگی مولودی که از والدین هاشمی نسب است و تربیت یافته رسول خدا (ص) و اولین مسلمان است در دو پاره تاریخ، یعنی دوران سکوت و خانه نشینی و دوران خلافت، مملو، از رخدادهای زشت و زیباست که از جمله زشتی های آن کژاندیش یها و بدرفتاری های مردمان آن روزگار است.
هدف از این پژوهش، بررسی و تحلیل شیوه مواجهه حضرت با این باورها و رفتارهای ناصواب است. این تحقیق به لحاظ هدف، بنیادی و و کاربردی و با روش (Grounded Theory) یا نظریه پردازی زمینه بنیان از نوع گلاسری انجام شده است که از نوعی رویکرد استقرایی بهره میگیرد و هدف آن، ساختن نظریه ای است که در زمینه مورد مطالعه صادق و روشنگر باشد. جامعه تحقیق تمام روایات امیر المومنین (ع)، بر اساس دو مجموعه مسند و دانشنامه الامام امیرالمومنین (ع) است و از نهج البلاغه و بعضی از شروح آن نیز استفاده شده است. بعد از مراحل کدگذاری باز و انتخابی و نظری مدل مواجهه حضرت با باورها و رفتارهای ناصواب ارائه شده است.
Regression (reactionary move) and going back to the pre-Islamic mores and precedents, keeping oneself aloof from the life and conduct of the Prophet Muhammad (s.‘a.w), economical corruption, and political deviation are the legacies left for Imam Ali (‘a.s.). The life of a person who was born to parents descended from Hashim (the Prophet’s ancestor) and brought up in the lap of the Prophet and trained by him; he who is the first-ever Muslim in two eras of the history, that is, 1) the period of keeping silent and being secluded from politics, and 2) his reign as a Caliph, is full of good and bad incidents. One of these bad incidents is the deviation of the community and their unorthodoxy or misbehavior. The goal of this writing is to investigate and analyze the Imam’s method of confrontation with these unorthodox beliefs and behaviors. This research – from the aspect of the goal – is fundamental and applicable. It has been carried out by applying the Grounded Theory methodology of Barney Glaser, which benefits from an inductive approach. It aims at generating a theory that would be true and elucidating for the field under study. The research community includes all traditions of the Commander of the Faithful (‘a.s.) based on the two collections of: Musnad al-Imam Amir al-Mu’minin and the Daneshname-ye Imam Amir al-Mu’minin (the encyclopedia of the Commander of the Faithful). Nahj al-Balagha and some of commentaries written on it have also been used and consulted. After the stages of open, selective and theoretical coding, the model of the Imam’s confrontation with the unorthodox beliefs and behaviors has been presented.
خلاصه ماشینی:
این تحقیق به لحاظ هدف، بنیادی و و کاربردی و با روش (Grounded Theory) یا نظریهپردازی زمینهبنیان از نوع گلاسری انجام شده است که از نوعی رویکرد استقرایی بهره میگیرد و هدف آن، ساختن نظریهای است که در زمینه مورد مطالعه صادق و روشنگر باشد.
1 در تقسیمبندی دیگری، برای استفاده این دو حوزه از یکدیگر، سه رویکرد اصلی برای رابطه علم و دین معرفی شده است: رویکرد استنباطی که دین را در برگیرنده کلیات علوم میداند که میتوان هر علمی را از آن استخراج کرد؛ رویکرد امضایی که با هدف مصالحه بین علم و دین تلاش میکند علوم جدید را با انجام اصلاحات به تأیید دین برساند و اثبات کند که در دین هم چنین علومی بوده است؛ مطالعاتی که تحت عنوان مدیریت اسلامی وروانشناسی اسلامی صورت گرفتهاند، غالباً رویکرد امضایی دارند.
رویارویی با این باورها، گرایشها، رفتارها و کنشهایی که ریشه در جامعه دواندهاست چگونه بوده است؟ اگرچه در موضوعاتی مشابه نگاشتههایی وجود دارد، ولی بااین موضوع و روش آن کار مشابهی وجود ندارد؛ برای مثال پناهی (1391) در پایان نامه خود،با عنوان «نحوه تعامل امام علی۷ با خلفای ثلاثه با تأکید بر احادیث»، روش برخورد با آنهارا به دو روش انتقادی و مشاورهای تقسیم کرده است 4 و یا ابراهیمیدهشیری (1390) مقالهخود را با عنوان «اصول تغییر و اصلاح رفتار در سیره معصومان: با استفاده از روش مطالعه اسنادی و تحلیلی و با هدف بررسی اصول تغییر و اصلاح رفتار در سیره معصومان:» تدوین نموده است.
در این نوشتار، فقط جنبه تربیتی سخنان حضرت با هدف اصلاح باورها و رفتارهای ناصواب مورد بررسی قرار گرفته و تحقیق با روش زمینه بنیاد از نوع گلیسری انجام شده است.