چکیده:
تپه شریفآباد یا سلگی(A&B) از معدود محوطههای استقراری وسیع و بزرگ حوزه رودخانه گاماسیاب در دشت نهاوند است. این محوطه محل تلاقی راههایی باستانی و قدیمی که از صحنه، هرسین و کنگاور به سمت نهاوند و محوطه گیان میرود، میباشد. در بررسی این محوطه سفالهایی از دوره مفرغ قدیم(گودینIV- یانیق – کورا ارس) و سفالهای مربوط به گودینIII ,II و سفال های دوران تاریخی بدست آمد. مطالعه این سفالها نشاندهنده تبادلات فرهنگی گسترده این ساکنان این محوطه استقراری در دوران های مفرغ و آهن با نواحی شمال غرب و نواحی همجوار میباشد. علاوه براین بررسی وضعیت پیرامونی این محوطه استقراری چشم انداز کاملی از شیوه معیشت و استفاده از منابع زیستی و تعامل با محیط را در اختیار ما میگذارد. از جمله دلایل مکانیابی و توسعه این استقرار در دوره مفرغ و آهن که متاثر از منابع آب و دسترسی آسانتر به آن(کانالهای آبرسانی) و زمینهای حاصلخیز کشاورزی بوده است، مورد بررسی قرار گرفته است. در این مقاله ضمن ارائه مختصری از وضعیت جغرافیایی منطقه و تاریخچه پژوهش های باستانشناسی انجام شده در نهاوند، در ادامه به بررسی وضعیت محوطه شریف آباد و توصیف و تحلیل و گاهنگاری آنها بپردازم و در پایان نیزکوشیدهام جمعبندی از مطالب ارائه نمایم.
خلاصه ماشینی:
فرم این سفالها شامل کاسه لبه برگشته به بیرون با بدنه شکمدار میباشد(شکل11:طرح ۱۱و ۱۰ و ۹ و ۸)، کفه تخت (شکل11:طرح 5)،کاسههای دسته دار(شکل11:طرح ۱۲) میباشد، این سفالها از نظر فرم و شکل قابل مقایسه با سفالهای بدست آمده از یانیک تپه( ,1964 Burny)، گوی تپه (Brown,1951)، لرستان شرقی (Young& Smith,1966 و دوره IVگودین تپه کنگاور Rothman,2011; Henrickson,1989))، می باشد.
این سفالها قابل مقایسه با سفالهای گوی تپهBrown,1951) A)، حسنلو IV Dyson& Muscarella,1989))، دینخواه II Muscarella ,1974))، هفتوانBurny,1973) IV)، باباجان III (Goff,1971)، نورآباد، ماهیدشت، هلیلان و رومشگان و نواحی همجوار میب > سفالهای دوره اسلامی از سطح محوطه سفالهایی با لعاب سبز رنگ(کفههای پایهدار) و سفالهایی با نقاشی زیر لعاب (نقوش بصورت خطوط افقی به رنگ قهوهای زیر لعاب سبز) بدست آ > شریف آب > بخش شریفآباد(B)، ادامه بخش جنوبیتر(شریف آباد(A)، است.
در ارتفاع 1470 متری از سطح دریا واقع شده است از نظر وضعیت توپوگرافی تپه دارای شیب ملایم به تمام جوانب است و سطح قاعدهی آن تقریباً بیضی شکل به طول شرقی-غربی360متر و عرض شمالی- جنوبی160 متر و ارتفاع آن از سطح جاده کنارش ۱۲متر است امروزه بر روی این محوطه آثار بقایای منازل مسکونی روستای قدیم شریفآباد که احتمالاً در اثر زلزله سال ۱۳۳۷ تخریب شده، وجود دارد، این بناها همگی از خشت و چینه ساخته شدهاند در میان دیوارهای خشتی و چینهای سفال شکستههایی بصورت پراکنده دیده می شود.
در بررسی سطحی محوطه شریفآبادA و B سفال های از دوره گودینIV و III و عصر آهن بدست آمد و علاوه بر این سفالها، سفالهای متعلق به دوران تاریخی(اشکانی- ساسانی) و اسلامی نیز در سطح محوطه بصورت پراکنده در بررسی سطحی جمعآوری گردید.