چکیده:
حکومت زندیه اگرچه ار نظر عمر سلطنت دوام چندانی نداشت و دولت مستعجل بود اما به سبب وجود کریم خان زند و آرامش نسبیای که توانست بعد از زوال کار افشاریان؛ به ایران ببخشد، حائز اهمیت و شایان بررسیهای همه جانبه است. یکی از اتفاقات مهم در تاریخ زندیه به تبعید و یا مهاجرت اقوام محلی از نقاط مختلف ایران به شهرهای مهم مانند شیراز و مازندران و قزوین محسوب می-شود. این تبعیدها و مهاجرتها، دلایل مختلفی دارند که در طول این مقاله به آنها پرداخته خواهد شد. اما بحث اصلی این تحقیق، متوجّه نحوة اثرگذاری اقدامات این اقوام بر سیاست داخلی و خارجی حکومت زندیان است. موضوعی که تا به حال موردتوجّه قرارنگرفته است به سبب انسجام مطالب در این مختصر، مطالعة موردی بر شهر قزوین و اقوام مهاجر و تبعیدی آن در دورة زندیه نهاده شد و نتایج حاکی از آن است که در دورة زندیه حدود 6 قوم از نقاط مختلف ایران به قزوین تبعید یا کوچانده شدند که در این میان اقوامی مانند لرهای کوهپایه خرم آباد و قوم مافی کرماشناه، نقش مهمی نه تنها در سیاست حاکمان قزوین که در سیاست کلی حکومت زندیه بازی کرده اند.
zandie governcy is one of the shortest governments and monarchies in the history of iran. one of the most important events and affairs in the history of this dynasty is to exile and immagrate of many nations throughout iran. one of the places that these immagrations were doing was Qazvin. the point is here that these nations not only have had some effects on the internal affairs of the city that entered there but also on the whole they have had alot of effect on the economic, political and social trends of zandie dynasty. this essay is deivided into three main sections meaning the economic, political and social effects. the results show that the exiled and immagrated nations have played main roles in the internal affairs of Qazvin and wholly speaking on some trends and policies of zandie dynasty.the point is here that these nations not only have had some effects on the internal affairs of the city that entered there but also on the whole they have had alot of effect on the economic.
خلاصه ماشینی:
بررسي نقش اقوام تبعيدي و مهاجر درابعاد سياست داخلي و خارجي حکومت زنديه (مطالعه موردي : قزوين ) شمس الله غلامي دانشجوي دکتري ، گروه تاريخ و تمدن ملل اسلامي ، واحد تاکستان ، دانشگاه آزاد اسلامي ، تاکستان ، ايران نصرالله پورمحمدي املشي دانشيار گروه تاريخ ، دانشگاه بين المللي امام خميني ، قزوين ، ايران فصلنامه علمي پژوهشي تاريخ (شاپا ٠٢٧١-٢٠٠٨ ) -سال ١٦ شماره ٦٣ -صفحه ١٤٧-١١٨ تاريخ دريافت :١٤٠٠/١/٢٥ تاريخ پذيرش : چکيده حکومت زنديه اگرچه از نظر عمر سلطنت ، دوام چنداني نداشت و دولتي مستعجل بود اما به سبب وجود کريم خان زند و آرامش نسبي اي که توانست بعد از زوال کار افشاريان ؛ به ايران از نظر اقتصادي و سياسي و امنيت راه ها ببخشد، حائز اهميت و شايان بررسيهاي همه جانبه تر است .
در ميان اقوامي که به قزوين تبعيد شدند، قوم مافي به خوبي و زودي خود را با شرايط کشاورزي اقليم قزوين وفق داد و به کشت و پرورش محصولات کشاورزي به ويژه در مراتع سرسبز الموت پرداختند»(محمدي ، ١٣٨٢: ١١٨) چنانکه آيت محمدي در کتاب «سيري در تاريخ سياسي کرد»(١٣٨٢) بيان کرده است : «قوم مافي همراه قوم پاچلان ، از دورة بعد از کريم خان کم کم به سمت قزوين و برخي شهرهاي شمالي مهاجرت کردند و تعدادشان در دورة قاجار در قزوين ، چنان زياد بود که براي خود، قاضي و امير جداگانه داشتند و مانند يک ايالت مستقل ، در قزوين عمل مي کردند»(محمدي ، ١٣٨٢: ١٤٣).