چکیده:
این مقاله به بررسی فرایند و راهکارهای علمی و عملی گسترش حیا در خانواده با تکیه بر استنباطهای فقهی میپردازد؛ با این ضرورت که حیا یکی از مقدمات روابط سالم و کسب آرامش ذهن در خانواده محسوب میشود و با این هدف که در جامعه کنونی با توجه به مقتضیات زمان چگونگی کسب آن موردتوجه قرار گیرد. خانواده بهعنوان مهمتری رکن اجتماع، همواره موضوع تحقیقات علوم انسانی و اسلامی در جامعه بوده است. از طرفی شخصیت مدنی، حقوقی و معنوی و همچنین روابط قانونی، اخلاقی و عاطفی اعضای آن مورد اهتمام اسلام بخصوص فقه است. از جنبه دیگر حیا بهعنوان نوعی انفعال و انقباض نفسانی موجب خودداری از امور ناپسند برای جلوگیری از سرزنش دیگران است و شناختن راهکارهای تقویت این ملکه و اهتمام ورزیدن به آن سبب تحکیم خانواده و به طبع آن تحکیم جامعه میشود. این مقاله در تلاش است با بررسی راهکارهای علمی و عملی گسترش حیا در خانواده موجب ایجاد جامعه آرمانی شود چراکه اگر خانواده این خصلت را نداشته باشد جامعه بهمرور دچار فساد و تباهی میشود و ضرر آن به خود خانواده باز میگردد.
خلاصه ماشینی:
از جنبه دیگر حیا بهعنوان نوعی انفعال و انقباض نفسانی موجب خودداری از امور ناپسند برای جلوگیری از سرزنش دیگران است و شناختن راهکارهای تقویت این ملکه و اهتمام ورزیدن به آن سبب تحکیم خانواده و به طبع آن تحکیم جامعه میشود.
اگر والدین حکمت و تأثیر حیا در جامعه و خانواده را بدانند و متناسب با فراخور حال فرزندان که دارای روحیه ی حق طلبی هستند که دارای رقت قلب و انعطاف پذیری و نداشتن تعلقات دنیوی که آمادگی ملکه کردن کمال های دریافتی هستند و توانایی مبارزه با هواهای نفسانی را دارند و در زدودن موانع سریع تر عمل می کنند و نهال نورس و سست گناه را راحت تر ریشه کن می کنند، با دانستن آثار حیا و شناساندن آن به فرزندان و با ترغیب فرزندان به حیا و ترهیب از کار هایی که سبب کاهش یا از بین رفتن حیا میشود زمینه سعادت آنان را فراهم می سازند.
(مجلسی، ۱۴۰۳: ۲۳/۵۵) با توجه به مطالب یاد شده داشتن دوستان با حیا علاوه بر این که باعث حفظ حیای افراد میشود در بیشتر شدن آن نیز اثر گذار خواهد بود و از بی حیایی و پرده دری جلو گیری می کند و چه بسا اگر در زمینه ای کمبود داشته باشیم سبب تقویت و ثبات قدم شدن در راه الهی نیز میگردد.