چکیده:
با توجه به ویژگی های متفاوت و خطرات پسماندهای تولید شده در مطب های دندا نپزشکی، آگاهی از مشخصات کمی و کیفی آنها را می توان یک رویکرد موثر در راستای اجرای راهکار مناسب در مدیریت آنها در نظر گرفت. مطالعه حاضر با هدف بررسی کمی، کیفی و ارزیابی نحوه مدیریت پسماندهای تولید شده در مطب های دندان پزشکی شهرستان های ابهر و خرمدره استان زنجان از نوع توصیفی مقطعی در سال 1397 انجام پذیرفت. کل مطب های موجود در دو شهرستان 31 واحد بود که در مطالعه حاضر 13 مطب همکاری کردند. از هر مطب 4 نمونه و در نهایت 52 نمونه از شهرستا نها جم عآوری شد؛ علاوه بر این، برای ارزیابی نحوه مدیریت پسماندها از چک لیستی که توسط متخصصان این رشته تایید شده و دارای 8 سوال درباره کمینه سازی، بازیافت و بی خطرسازی این پسماندها است، استفاده و جهت آنالیز آماری داده ها از نرم افزار SPSS ورژن 21 بهره گیری شد. نتایج نشان دادند که روزانه 21/46کیلوگرم پسماند در مطب های مورد بررسی تولید م یشود که با توجه به تعداد بیماران دریاف تکننده خدمات دندا نپزشکی، سرانه تولید پسماند به ازای هر بیمار 76/65 گرم در روز بود. بیشترین میزان پسماند تولیدی از مطب ها مربوط به پسماندهای شبه خانگی با مقدار 9/51 کیلوگرم در روز بود. دستکش لاتکس و پنبه آلوده به خون نیز با میانگین 2/095 و 1/327 کیلوگرم روز، بیشترین میزان اجزای پسماندهای عفونی را به خود اختصاص دادند. یافته ها نشان دادند که دندان پزشکان هیچ گونه اقدامی در راستای کمینه سازی تولید و جداسازی پسماندهای تولیدی در مطب انجام نم یدهند.کل پسماندهای تولید شده از مطب های دندا نپزشکی خصوصی در مقایسه با میزان پسماند شهری تولید شده در منطقه بسیار ناچیز است، اما با توجه به اینکه این پسماندها، ترکیباتی متفاوت از سایر پسماندهای شهری دارند، توجه به مدیریت صحیح آنها در جهت به حداقل رساندن آثار سوء آنها اهمیت دارد؛ علاوه بر این، باید اقدام اصولی در راستای مدیریت پسماندهای تولید شده در مبدا توسط مطب های دندا نپزشکی صورت گیرد.