چکیده:
وقوع حوادث غیرمترقبۀ طبیعی امروزه امری پذیرفته شده در فرایند توسعۀ جوامع تلقی میشود؛ یعنی مدیریت های کلان در
کشورهای مختلف برنامه های توسعه ای خود را در سطوح مختلف با لحاظ داشتن احتمال وقوع چنین حوادثی تبیین و طراحی
میکنند. با توجه به حادثه خیز بودن استان لرستان و وقوع مخاطرات محیطی ازجمله سیل و زلزله در چند دهه اخیر و امکان
رخداد بلایایی از این قبیل در آینده، همچنین فقدان یک الگوی کارآمد و استاندارد مدیریتی در راستای کاهش بحران،
پژوهش حاضر با هدف؛ بررسی میزان آسیب پذیری شهر خرم آباد در برابر بلایای طبیعی تدوین شده است، تحلیل دادهها در
قالب نرم افزار GIS با مدل تحلیل سلسله مراتبی AHP صورت گرفته است. نتایج تحقیق نشان میدهد که هسته ی تاریخی و
بخش عمده از هسته های مسکونی شهر در پهنه با خطر لرزه خیزی زیاد و بسیار زیاد قرار دارند. همچنین دوره بازگشت
زمین لرزه های با بزرگای ٧ در فاصله ١٠٠ کیلومتری از شهر خرم آباد، ١٥٨ سال است. طور کلی، محدوده بستر رودخانه خرم -
آباد و بخش جنوبی شهر دارای بیشترین خطر سیل خیزی میباشد که از نمونه آنها میتوان به سیلاب فروردین و پاییز ١٣٩٥
اشاره نمود که باعث خسارات فراوانی در محدوده شهر شد. مهم ترین عامل تهدیدکننده بافت در هنگام وقوع سیل عرض کم -
معابر، پوشش نامناسب معابر و عدم وجود شبکه مناسب دفع آب های سطحی در محدوده بافت میباشد. با توجه به اینکه شهر
خرم آباد بر روی آبرفت های دامنه ای قرار دارد و همچنین در محدوده ی شهر برداشت زیادی از آب های زیرزمینی در حال انجام
است. با توجه به ساخت وسازهایی که در حال انجام است امکان فرونشست زمین در محدوده ی شهر بخصوص قسمت های
جنوبی شهر بیشتر از سایر قسمتها میباشد.
خلاصه ماشینی:
با توجه به حادثه خيز بودن استان لرستان و وقوع مخاطرات محيطي ازجمله سيل و زلزله در چند دهه اخير و امکان رخداد بلايايي از اين قبيل در آينده ، همچنين فقدان يک الگوي کارآمد و استاندارد مديريتي در راستاي کاهش بحران ، پژوهش حاضر با هدف ؛ بررسي ميزان آسيب پذيري شهر خرم آباد در برابر بلاياي طبيعي تدوين شده است ، تحليل داده ها در قالب نرم افزار GIS با مدل تحليل سلسله مراتبي AHP صورت گرفته است .
طور کلي، محدوده بستر رودخانه خرم - آباد و بخش جنوبي شهر داراي بيشترين خطر سيل خيزي ميباشد که از نمونه آن ها ميتوان به سيلاب فروردين و پاييز ١٣٩٥ اشاره نمود که باعث خسارات فراواني در محدوده شهر شد.
5 (به تصویر صفحه رجوع شود) شکل ٣: پهنه بندي خطر سيلاب در شهر خرم آباد(عباسي و همکاران ،١٣٩٦) فرونشست با توجه به اينکه شهر خرم آباد بر روي آبرفت هاي دامنه اي قرار دارد و همچنين در محدوده ي شهر برداشت زيادي از آب هاي زيرزميني در حال انجام است .
امروزه مسئلۀ پسايندهاي رواني بعد از بروز حوادث يکي از دغدغه هاي اصلي متوليان بخش هاي مديريت بحران در کشورهاي توسعه يافته است ؛ نتايج تحقيق نشان داد، عمده بلاياي طبيعي تهديد کننده در شهر خرم آباد، زلزله و سيل ميباشد، که آسيب اين دو بحران در بافت ناکارآمد شهر خرم آباد تبعاتي منفي فراوانتري نسبت به ساير مناطق دارد.