چکیده:
علومشناختی بهعنوان یکی از چهار رکن اصلی علوم همگرا بهطور شتابناکی در حال رشد و گسترش است و سیاستگذاری و هدایت راهبردی این رشته نیازمند یک دید و اشراف کلنگر و کلان نسبت به وضعیت ایران در این حوزهی علمی است.
بر این اساس مطالعهی روند پیشرفت کشورهای اسلامی منتخب غرب آسیا و آمریکا میتواند دید و اشراف کلنگرانهای نسبت به وضعیت موجود و پیشِروی کشورهای اسلامی و بهخصوص ایران در اختیار قراردهد. برای این منظور روند تولیدات علومشناختی در چهار کشور اسلامی منتخب، آمریکا و رژیم صهیونیستی مورد بررسی قرار گرفت.
این پژوهش از حیث روششناسی یک پژوهش آمیختهی درهمتنیدهی تک فازی است که از دادهها و روشهای کیفی و کمّی بهصورت همزمان و موازی استفاده میکند. در این پژوهش از روشها و فنون روندپژوهی مشتمل بر فنون وبکاوی، علمسنجی و گوگلترندز استفاده شد. دادههای وبکاوی از شبکهی متخصصین حرفهای لینکداین استخراج شد و دادههای علمسنجی از 1000 مقالهی علومشناختی منتشر شده در پایگاه ساینسدایرکت بهدست آمد.
نتایج پژوهش بهصورت تفسیری، توصیفی و همچنین کمّی ارائه شدهاست که حاکی از شکاف علمی زیاد بین کشورهای اسلامی و کشورهای پیشرو در زمینهی علومشناختی است. همچنین مقایسهی نتایج حاصل از وبکاوی و نتایج حاصل از گوگلترندز حاکی از تمرکز کشورهای اسلامی بر حوزهی روانشناسی شناختی و علوم رفتاری است و بالعکس تولیدات پژوهشی علوم شناختی در هوش مصنوعی و روباتیک در کشورهای اسلامی در سطح پایینی قرار دارد که نیازمند سیاستگذاری و برنامهریزی راهبردی در این ابعاد است.
Cognitive science as one of the four main pillars of converging sciences is growing and rapidly expanding, and policy-making for and strategic directing of this field require a holistic view of the situation. Accordingly, the study of the progress of the selected countries in west Asia and the United States can provide a holistic view and insight of the current situation and the progress of Islamic countries, especially Iran. For this purpose, the process of scientific production in four selected Islamic countries and the United States is explored. methodology of the research is mixed method that uses both qualitative and quantitative data and methods in parallel to confirm the results. In this study, research methods and techniques including web mining, Scientometrics and Google Trends were used. The geographical scope of this study includes four influential Islamic countries in West Asia and the United States. Web mining data was extracted from LinkedIn, and Scientometrics data were obtained from 1,000 articles published on the ScienceDirect database. The results of the research are interpretive, descriptive and also quantitative, which indicates a large scientific gap between Islamic countries and leading countries in the field of cognitive science. Also, the comparison of the results of web analysis and Google Trends shows the focus of Islamic countries on the field of cognitive psychology and behavioral sciences. Conversely, cognitive science research products in artificial intelligence and robotics in Islamic countries are at a low level that need serious policies and strategies
خلاصه ماشینی:
روندپژوهي پيشرفت هاي علوم شناختي در جهان و مقايسه ي وضعيت کشورهاي اسلامي منتخب غرب آسيا ابوذر سيفي کلستان ،١ محمود بيرانوند،٢ عبدالمجيد کرامت زاده 3 تاريخ دريافت :١٤٠٠/٠٦/٠٦ تاريخ پذيرش :١٤٠٠/٠٨/١٨ چکيده علوم شناختي به عنوان يکي از چهار رکن اصلي علوم همگرا به طور شـتابناکي در حـال رشـد و گسـترش اسـت و سياست گذاري و هدايت راهبردي اين رشته نيازمند يک ديد و اشراف کل نگر و کلان نسبت به وضعيت ايـران در ايـن حوزه ي علمي است .
با توجه به گستره ي وسيع علوم همگرا و عدم تمرکز مطالعات راهبردي و آينـده پژوهـي در ايـران بـر حـوزه ي علـوم شـناختي، سياسـت گـذاري درسـت و هوشـمندانه ي علـوم و فناوريهاي شناختي را ميتوان در گرو کسب ديد و اشراف کل نگرانه از علوم شـناختي در ابعاد گوناگون آن بر شمرد؛ از اين حيث نتايج مطالعه ي روندپژوهي پيشرفت کشور در ايـن رشته ي علمي در مقايسه با ساير کشورها ميتواند بينشي روشن و منطقي از وضعيت کشور در اين حوزه ي علمي ايجاد کرده و به کسب هوشمندي راهبردي لازم براي سياست گذاري در اين زمينه کمک کند.
با در نظر داشـتن ايـن نکتـه کـه نقـش و اهميـت آينـده پژوهـي در سياسـت گـذاري و تصميم گيريهاي دولتي امروزه در کشور پررنگ تر از هميشـه اسـت (کـوثري و رحمتـي، ١٣٩٨)؛ بنابراين ، در اين پژوهش هم با استفاده از يکي از فراروش هاي جاافتاده و قوي آينده پژوهـي يعني روندپژوهي تلاش ميشود بينش و نگاه روشني که لازمه ي سياست گذاري در حوزه ي علوم شناختي است ، توليد شود.