چکیده:
نگارنده در این پژوهش، نسخههای خطی اولیه قرآن (براساس اطلاعات خط حجازی و مدارک باستانشناسی) را پوشش داده و پدیدهٔ اصول املایی نوشتن قرآن و نگارش دقیق عربی را بررسی میکند. همچنین کوشیده است ویژگیهای خط در نسخ اولیه قرآن را فهرست کند که از متن نبطی (قومی یا چیزی که شاید خط عربی قدیم (خطّ حجازی) خوانده میشد) تاثیر گرفته است و آن را با متون قدیمی عربی مقایسه کند و ارتباط اصول املایی نسخ اولیه قرآن و نوشتههای عربی قدیم را مشخص کند. نیز شیوههای شناخت و تاریخگذاری نسخ اولیه قرآن را معرفی کرده است. مبنای مطالعه، پنج نسخه از قرآن در کتابخانههای بینالمللی و خانههای کتاب نگهداری و نوشتههای پاپیروس قدیمی است. شناسایی خاستگاه خط عربی برای پژوهشگران متون عربی باستانی و قرآن در ضوابط موجود در متون یا در ترسیمها و علوم مرتبط دیگر اهمیت دارد. چنین شناختهاییهایی ویژگیهای این خط را آشکار میکند، مخصوصا درمورد خطوط اولیه که قرآنهای نخستین با آنها نوشته شدهاند و این میتواند مناقشه در باب خاستگاه
خطی که قرآن عصر پیامبر (ص) با آن نوشته شده و در عصر خلفا استنساخ شده حل کند. دربارۀ خاستگاه خط عربی حجازی که قرآن با آن نوشته شده، نظریات متعددی وجود دارد. یک محقق متون قدیمی عربی بهراحتی میتواند یک شیوه نگارش جاافتاده و قدیمی را که نویسندگان از آن پیروی میکردند، تشخیص دهد و فرقی نمیکند که آن روش با چه کیفیتی در انطباق چیزی که نوشته میشود و چیزی که تلفظ میشود به چه نتیجهای برسد. مهمترین یافتهها و نظریات در این زمینه عبارتاند از اینکه نسخ اولیه یافتشده (نمونه مطالعات) به خط ملایم حجازی نوشته و استنساخ شدهاند؛ علیرغم ادعاهای مستشرقان و شبههافکنان اصالت قرآن کریم اثبات میشود؛ بیشتر نشانهها (مثل اتمام ده آیه) در نسخههای اولیه قرآن پس از استنساخ به آنها اضافه شدهاند؛ در میان مشخصههای اصلی که به تاریخگذاری متون قرآنی، مخصوصا اولین نسخهها، کمک کردهاند، استاندارد و تخصصیاند، به همان کیفیت، همانند استانداردهای وابسته به زبان در مقایسه با میراث فرهنگی و آزمایش کربن پرتوزا.
This research tackled the manuscripts of the early Quran (through the
data of Hijazi calligraphy and archaeological evidence), reviewing the
spelling phenomena that characterized Quran writing in close relation to
the reality of Arabic writing. It also attempted to enlist the characteristics
of calligraphy in early Quran copies as influenced by Nabataean script
or what might be called early Arabic calligraphy (Hijazi calligraphy),
comparing it with early Arabic inscriptions. Moreover, the study
identified the relationship between the spelling system used in writing
early Quran copies and the one used in early Arabic inscriptions, and
attempted to conceive ways of identifying and dating the early Quran
manuscripts preserved in regional and international libraries. The study
is mainly based on five copies of the Quran manuscripts preserved in
international libraries and book houses; namely The Quran manuscript
preserved in Berlin National Library (Berlin Quran), the Quran
preserved in Birmingham University Library (Birmingham Quran),
Tubingen University Library Quran (Tubingen Quran), the Quran
preserved in the National Library in Paris (Paris Quran), and the Quran
preserved in the British Library in London (London Quran). This is in
addition to a collection of stone inscriptions and early dated papyrus
received. The identification of the origin of Arabic calligraphy is
significant for researchers of ancient Arabic inscriptions and of the
Quran, whether in terms of the manuscripts or the drawings and other
related sciences. Such identifications also enables identifying the
characteristics of this calligraphy, especially the early ones with which
the first Quran was written to explain those sciences and others, and to
resolve the debate on the origin of the calligraphy with which the Quran
in the era of the Prophet peace be upon him was written and copied in the
era of the Caliphs, may Allah be pleased with them all. There are many
trends and theories in determining the origin of the Hijazi Arabic
calligraphy with which the Quran was written. A researcher of early
dated Arabic inscriptions can easily identify a well-established writing
system that writers followed, no matter how well that system resulted in
conformity between what is written and what is pronounced. The study
concluded with a set of findings and recommendations, the most
important of which are: The study proved that the early Quran copies
received (samples of study) were copied and written in soft Hijazi
calligraphy. The study and the models of Quran manuscripts used
proved the authenticity of the Holy Quran, despite the claims of
Orientalists and skeptics. The study revealed that most of the tithing
marks were later on added in the early Quran manuscripts after their
copying The study proved that among the main criteria that assist in
dating the Quran manuscripts, especially the early ones, are their
technical standards, as well as the linguistic standards in comparison
with the cultural heritage, and then the radioactive carbon (C14)
examination.
خلاصه ماشینی:
مهمترین یافتهها و نظریات در این زمینه عبارتاند از اینکه نسخ اولیه یافتشده (نمونه مطالعات) به خط ملایم حجازی نوشته و استنساخ شدهاند؛ علیرغم ادعاهای مستشرقان و شبههافکنان اصالت قرآن کریم اثبات میشود؛ بیشتر نشانهها (مثل اتمام ده آیه) در نسخههای اولیه قرآن پس از استنساخ به آنها اضافه شدهاند؛ در میان مشخصههای اصلی که به تاریخگذاری متون قرآنی، مخصوصاً اولین نسخهها، کمک کردهاند، استاندارد و تخصصیاند، به همان کیفیت، همانند استانداردهای وابسته به زبان در مقایسه با میراث فرهنگی و آزمایش کربن پرتوزا.
«ج» و همتایان آن «ح» و «خ»: حرف (ج) متصل و همتایانش در شکل خود در اول کلمه در متون قرآن (نمونه تحقیقات) به شکل یک خط منحنی از چپ به راست که دارای بریدگی از روی سطر (خط صفحه) است، به همراه یک زاویه تند نوشته میشده است، چیزی که همانند آن در سنگنوشتهها و پاپیروس قدیمی یافت شده است.
«م»: حرف (م) وصل در شکل ابتدایی، میانی و انتهایی خود در متون قرآن (نمونه تحقیقات) به فرم یک دایره به همراه یک خط صاف روی سطر و در بعضی کلمات در نسخ قرآن کتابخانه ملی پاریس، کتابخانه بریتیش و بیرمنگام بدون یک خط روی سطر نوشته میشده است که مشابه آن در سنگنوشتهها و پاپیروس قدیمی یافت شده است.
* * * * در خلال بررسی قبلی و آنالیز هنرمندانه شیوههای نوشتن حروف در نسخ قرآن (نمونه مطالعات) آنطور که تا اینجا با سنگنوشتههای قدیمی مقایسه شده، استنباط میشود که این نوشتههای خطی از قرآن از خط ساده حجازی نسخهبرداری شدهاند و تفاوتهای بسیار اندکی که در شیوه نوشتن بعضی حروف در آیات این متون دیده شده است، این نتیجه حقیقی را میدهد که این حروف بهطور مجزا و در حالت اولیه به شکل دستی نوشته شدهاند و در مناطق جغرافیایی مختلف یافت میشوند.