چکیده:
در این مقاله نظارت و نفوذ قوه مقننه بر قوه مجریه در ایران و انگلیس به صورت تطبیقی بررسی شده استبررسی نفود و نظارت قوه مقننه برقوه مجریه در پرتو تفکیک قوا در نظام هایی چون جمهوری اسلامی ایران با نظام های پارلمانی مانند انگلستان در شناخت بیشتر جایگاه پارلمان و نفوذ و نظارت آن بر قوه مجریه از اهمیت بالایی برخوردار است. مقاله حاضر توصیفی تحلیلی بوده و با استفاده از روش کتابخانه ای به بررسی موضوع مورد اشاره پرداخته است. نتایج مقاله بیانگر این امر است که در رژیم پارلمانی انگلستان، قوه مجریه ابزارهای چند برای نفوذ و تأثیرگذاری بر روی قوه مقنّنه برخوردار است. این ابزارها و وسایل نفوذ همه در یک قدرت و شدّت نبوده و از امکان خاتمه دادن به حیات قوه مقنّنه (انحلال پارلمان) گرفته تا یک حق حضور ساده اعضای قوه مجریه در جلسات مجالس قانونگذاری متنوعاند. در انگلیس قوه مجریه دو رکنی است یعنی در رأس آن یک رئیس کشور(پادشاه) و یک رئیس حکومت(نخست وزیر یا رئیس الوزراء) کلیه مسؤولیتهای سیاسی را برعهده دارد. طوری که اعضای دولت، کابینه و هیئت وزیران از میان نمایندگان مجلس انتخاب می شوند و نخست وزیر نیز خود یکی از نمایندگان مجلس عوام و رهبر حزب اکثریت است. در نظام حقوقی ایران نیز قوه مقننه امکان طرح سوال از وزرا و رئیس جمهور دارد اما در مجموع اختیارات قوه مقننه در قالب ساختار حقوقی منحصر به فرد جمهوری اسلامی ایران تحت لوای اختیارت فراقوهای مقام رهبری محدود می شود.
In this article, the oversight and influence of the legislature on the executive branch in Iran and the United Kingdom have been comparatively studied. The issue of legislative oversight and influence over the executive branch in parliamentary systems is of great importance. Examining the influence and oversight of the legislature in the light of the separation of powers in systems such as the Islamic Republic of Iran with parliamentary systems such as the United Kingdom is of great importance in understanding the position of parliament and its influence and oversight of the executive. The present article is an analytical descriptive study using the library method. The results of the article indicate that in the British Parliamentary regime, the executive has several tools to influence and influence the legislature. These tools and means of influence are not all in the same power and intensity, and range from the possibility of ending the life of the legislature (dissolution of parliament) to a simple right of members of the executive to attend legislative sessions. In Britain, the executive branch has two pillars, with a head of state (king) and a head of government (prime minister or prime minister) holding all political responsibilities. The members of the government, the cabinet and the cabinet are elected from among the members of parliament, and the prime minister himself is one of the members of the House of Commons and the leader of the majority party
خلاصه ماشینی:
در انگليس قوه مجريه دو رکني است يعني در رأس آن يک رئيس کشور(پادشاه ) و يک رئيس حکومت (نخست وزير يا رئيس الوزراء) کليه مسؤوليت هاي سياسي را برعهده دارد.
طوري که اعضاي دولت ، کابينه و هيئت وزيران از ميان نمايندگان مجلس انتخاب مي شوند و نخست وزير نيز خود يکي از نمايندگان مجلس عوام و رهبر حزب اکثريت است .
(٦٠٨ :٢٠٠٧ ,Turpin and Tomkins) علاوه بر آن معلوم مي دارد که اعتماد به هيات وزيران فقط از رهگذر ابراز اعتماد از سوي نمايندگان نيست بلکه مردم حق ابراز اعتماد به هيات وزيران را دارند زيرا با درخواست انحلال پارلمان از سوي قوه مجريه تاريخ انتخابات جديد نيز بايد معلوم شود.
(٦٠٨ :٢٠٠٧ ,Turpin and Tomkins) علاوه بر آن معلوم مي دارد که اعتماد به هيات وزيران فقط از رهگذر ابراز اعتماد از سوي نمايندگان نيست بلکه مردم حق ابراز اعتماد به هيات وزيران را دارند زيرا با درخواست انحلال پارلمان از سوي قوه مجريه تاريخ انتخابات جديد نيز بايد معلوم شود.
(هريسي نژاد، ١٣٩٠: ٧٠) ٢-٤- استيضاح در حقوق انگليس در حقوق انگليس ، نخست وزير و اعضاي دولت بايد از رأي اعتماد مجلس عوام برخوردار باشند و به همين دليل کساني در اين مناصب جاي ميگيرند که از رهبران حزب اکثريت در مجلس مذکور باشند.
هر چند که اين ابزار براي سؤال نمايندگان از دولت به ويژه درباره ي مسائل روز پيش بيني شده است اما سؤال ها بايد از دو هفته پيش به صورت نوشته تقديم سخن گو يا رئيس مجلس شده باشد تا دولت بتواند پاسخ هاي لازم را آماده کند(٢٤٩: ٢٠٠٥,Chagnollaud).
House Of Commons Information Office, (2010), »Parliamentary Questions«,AugustAvailable At: Http://Www. Parliament.