چکیده:
در اﻧﻌﻘﺎد ﻗﺮاردادﻫﺎی اﻟﮑﺘﺮوﻧﯿﮑـﯽ اراده ﻃـﺮﻓﯿﻦ در ﺷـﮑﻞ اﯾﺠـﺎب وﻗﺒـﻮل ﻣﺘﺠﻠـﯽ ﻣﯿﮕﺮدداﯾﺤﺎب اﻋﻼم اراده ﮐﺴﯽ اﺳـﺖ ﮐـﻪ دﯾﮕـﺮی را ﺑﺮﻣﺒﻨـﺎی ﺑـﻪ ﻋﻘـﺪ ﺑﺴـﺘﻦ ﻓـﺮا ﻣﯿﺨﻮاﻧﺪ اﻋﻼم ﻗﺼﺪی ﺑﺮای وارد ﺷﺪن ﺑﻪ ﯾﮏ ﻗـﺮارداد ﺑـﺎ درک اﯾـﻦ ﻣﻄﻠـﺐ ﮐـﻪ ﺑـﺎ ﻗﺒﻮل ﻃﺮف دﯾﮕﺮﯾﮏ ﺗﻮاﻓﻖ اﻟﺰام آور ﺑﻪ وﺟـﻮد ﺧﻮاﻫـﺪ آﻣـﺪاﯾﺠﺎب ﺷـﮑﻞ وﯾـﮋه ای ﻧﺪارد ﻣﻤﮑﻦ اﺳﺖ ﺑﻪ ﻃﻮر ﺣﻀﻮری ﺑﯿﺎن ﺷﻮد ﯾﺎ ازﻃﺮﯾﻖ ﻓﺎﮐﺲ، ﭘﺴﺖ، ﺗﻠﻔـﻦ، ﺷـﺒﮑﻪ ﺟﻬﺎﻧﯽ ﯾﺎ ﭘﺴﺖ اﻟﮑﺘﺮوﻧﯿﮑﯽ اﻇﻬﺎر ﮔﺮدد. در ﻗﺮاردادﻫـﺎی اﻟﮑﺘﺮوﻧﯿﮑـﯽ ﻗﺒـﻮل ﻣﻤﮑـﻦ اﺳﺖ ﺻﺮﯾﺢ ﯾﺎ ﺿﻤﻨﯽ ﺑﺎﺷﺪ ﺑﻪ ﻃﻮر ﻣﻌﻤﻮل ﻣﺨﺎﻃﺐ اﯾﺠﺎب رﺿﺎﯾﺖ ﺧﻮد را ﻟﻔﻈﺎ ﺑﯿﺎن ﻣﯽ ﮐﻨﺪ وﻟﯽ اﺣﺘﻤﺎل دارد ﮐﻪ ﻗﺒﻮﻟﯽ از اﻓﻌﺎل وﺣﺮﮐﺎت ﺷﺨﺺ ﻧﯿﺰ ﻓﻬﻤﯿـﺪه ﺷـﻮد ﮐـﻪ در ﺗﺠﺎرت اﻟﮑﺘﺮوﻧﯿﮑﯽ اﯾﺠﺎب وﻗﺒﻮل ﻣﯿﺘﻮاﻧﺪ ﺗﻮﺳـﻂ داده ﭘﯿـﺎم ﺑﺎﺷـﺪ درﺟـﺎﯾﯽ ﮐـﻪ داده ﭘﯿﺎم در اﻧﻌﻘﺎد ﻗﺮارداد ﺑﻪ ﮐﺎر ﻣﯽ رود اﻋﺘﺒﺎر وﻧﻔﻮذ ﻗﺮارداد ﺑﻪ ﺻـﺮف آﻧﮑـﻪ داده ﭘﯿﺎم ﺑﻪ اﯾﻦ ﻣﻨﻈﻮر ﺑﮑﺎر رﻓﺘﻪ ﻗﺎﺑﻞ اﻧﮑﺎر ﻧﯿﺴﺖ.
خلاصه ماشینی:
در قراردادهای الکترونیکی قبول ممکن است صریح یا ضمنی باشد به طور معمول مخاطب ایجاب رضایت خود را لفظا بیان می کند ولی احتمال دارد که قبولی از افعال وحرکات شخص نیز فهمیده شود که در تجارت الکترونیکی ایجاب وقبول میتواند توسط داده پیام باشد درجایی که داده پیام در انعقاد قرارداد به کار می رود اعتبار ونفوذ قرارداد به صرف آنکه داده پیام به این منظور بکار رفته قابل انکار نیست .
(فیضی چکاب 1384،ص431) ایجاب الکترونیکی درقوانین داخلی ایران تصریحی به شرایط ایجاب نشده است اما سازمان ملل متحد درکنواسیون بیع بین المللی کالا مصوب 1980 در بند 1 ماده 14 بیان می دارد پیشنهاد انعقاد قرارداد خطاب به یک یا چند شخص معین درصورتی ایجاب محسوب میشود که به اندازه کافی مشخص ودال برقصد التزام پیشنهاد دهنده درصورت قبول طرف دیگر باشد لذا با استفاده از نظر نویسندگان شروط ایجاب الکترونیکی را به شرح ذیل می باشد : -ایجاب باید کامل باشد یعنی ایجاب باید حاوی تمامی عناصر اصلی قرارداد باشد در ایجاب باید مسائل اصلی واساسی معامله از قبیل مورد معامله ، قیمت و..
یقیناً سرعت ارسال ایجاب وقبول ازطریق تجهیزات رایانه ای بسیار سریع بود واز حیث زمان قابل مقایسه با پست وامثال آن نمی باشد درخصوص زمان انعقاد قرارداد های الکترونیکی حقوق سنتی وقانون تجارت الکترونیک قواعدی را وضع نموده اند که با الحاق ایران به کنوانسیون 2005 سازمان ملل متحد در رابطه با بهره گیری از ارتباطات الکترونیکی در قراردادهای بین المللی این قواعد متحول شده است.