چکیده:
فرهنگ واژه ای است چنان گسترده که تعاریف و توصیف ها و اندیشه های انسان را از آغاز تا کنون در خود جای داده می دهد.«فرهنگ بذر آن دانش و بَرِ آن خرد است». فرهنگ در واقع مجموعه ای از اندیشه های آفریده ی انسان در اعصار و قرون مختلف است. واژه ای دیرینه و کهن که هر قومی و ملتی که پیدا شده« برآن زده دامانی چند» و با رفتار و گفتار آن را شکل داده اند.بی شک فرهنگ هر قوم و ملتی شناسنامه ی ملی و هویتی آن جامعه است. اندیشمندان و فرهیختگان و صاحب نظران تعاریف و برداشت های گوناگون و مختلفی از مقوله ی فرهنگ و تمدن ارایه کرده اند. عرصه و میدان مفاهیم فرهنگی و نظریه هایی که بیان کرده اند از گستره ی فراوانی برخوردار است.این پژوهش کوشش نموده است قطره ای از دنیای تعاریف اندیشمندان و برداشت های فکری، ایده ها و اندیشه های آنان را درباره ی فرهنگ به شکل مروری ارایه دهد. امید است گامی کوچک در راستای نیاز پژوهشگران عرصه ی فرهنگ برداشته باشد.
خلاصه ماشینی:
مروري بر چند تعريف از فرهنگ 1 محمدرضا ضيا چکيده فرهنگ واژه اي اسـت چنان گسـترده که تعاريف و توصـيف ها و انديشـه هاي انسـان را از آغاز تا کنون در خود جاي داده مي دهد.
( انوري،١٣٨١،ج ٦: ٥٣٤٧) طبقه بندي تعاريف فرهنگ در رابطه با فرهنگ با توجه به تاکيد خاصي که از کاربرد آن ها نشات گرفته است ،آن را به چند دسته تقسيم کرده اند: ١- تعريف هاي تاريخي: که تکيه بر ميراث اجتماعي در طول تاريخ جامعه دارد.
فرهنگ خودمحوري يا خود هدفي پيرو در اين نـوع فرهنـگ ، نمودهـا و فعاليـت هـايي کـه توجيـه و تغييرکننـده ي واقعيـات فرهنگـي اسـت ، مطلـوب بالـذات بـوده و اشــباع آرمـان هـاي فرهنگــي را بـه عهـده مـي گيرنـد.
تعريف فرهنگ از منظر انديشمندان و صاحب نظران فرهنگ مفهوم مبهمي دارد که طي چند قرن مورد بحث رشته هاي مختلف قرار گرفته است و گذشت زمان از ابهامش نکاسته و فيلسوف و جامعه شناس و متفکر را در نهايت تضاد نظر به جاي گذارده است .
علامه محمد تقي جعفري وي در ترجمه و تفسير نهج البلاغه بحث مفصلي درباره ي فرهنگ ارايه کرده است .
از ديدگاه ايشان فرهنگ عبارت است از دانش ، ادب ، تعليم و تربيت ، اعتقادات ، اخلاق و عمل ، گرايش هاي فکري، هنجارها، باورها و ارزش ها، برداشت ها و هنر، اجتماع و قواعد آن ها در جامعه (ر،ک: صالحي اميري،١٣٨٦: ٢٢٠).