چکیده:
حکومت نبوی، در طلیعهی تاریخ اسلامی، تحولی همه جانبه بود و
منشأ تحولاتی سترگ در تاریخ گردید. پیامبر صلیاللهعلیهوآله در این حکومت
براساس مسؤولیتها و رسالتهایی که بر دوشش نهاده شده، باید به
گونهای خط مشی سیاسی، مبارزاتی و عملی خویش را تنظیم نماید که
پاسخ دردها و آلام بشریت، تا واپسین دم تاریخ باشد. از این رو حکومت
را بنیان نهاد که بتواند الفت، صمیمت، امنیت، عدالت، حقطلبی و
شکوهمندیهایی از این قبیل را در تاریخ برنشاند.
با چنین نگاهی، حکومت پیامبر صلیاللهعلیهوآله ، حکومتی پاسخگو بوده، یعنی
توانسته به انتظارات، خواستها و فریادهای حق طلبانه، بشریت، پاسخ
عملی و درخور بدهد.
این مسأله را هنگامی به درستی درمییابیم که نگاهی به عصر بعثت
و انتظارت نسلها، در این عصر، داشته باشیم. پیامبر صلیاللهعلیهوآله به حیرتها و
گمراهیها، جهالتها خاتمه دادند و جامعهای نمونه و بیبدیل را پایه
گذاری کردند و این مسأله با طرح هجرت نبوی و تأسیس حکومت در
مدینه، جامهی عمل پوشید.
پاسخهای حکومت نبوی، پروراندن کارگزارانی درستکار در
حکومت، چشاندن طعم عدالت به کام دردمندان و مستضعفان در تاریخ
بود. همچنین استقرار وحدت، امنیت و برآمدن تکاملی همه جانبه، در
همهی عرصهها و قلمروها پاسخی بود که پیامبر صلیاللهعلیهوآله در حکومت
خویش به منتظران عدالت و تشنگان حق و فضیلت داد. و بدینسان
حکومت و دولت نبوی، دولتی اسوه و الگو، در پاسخ گویی، در تاریخ
بشر بوده است.
خلاصه ماشینی:
"پیامبر اسلام صلیاللهعلیهوآله ، پیام آور رحمت و در راه چنین پاسخی به انسانیت است، و در راه این پاسخ گویی، جامعهای را بنیاد میگذارد که اخلاقیات فردی و معنویات روحی، احکام اجتماعی، اقتصادی، سیاسی و نظامی و روابط فردی و جمعی، حقوق و معنویت، فرهنگ و رسوم اجتماعی، تعلیم و تربیت، بهداشت، آداب و معاشرت، تزکیهی نفس، خدافهمی، درک حریمها و وصول به حوزهی ادراک مسؤولیت و...
(اعراف، 157) جامعهی نبوی، با خواست مردمی جامعهای که پیامبر صلیاللهعلیهوآله در مدینه، دست به تأسیس آن زد، اولا نظامی الهی و دینی و ثانیا گزینهای است که با خواست مردمی شیفته و عاشق، تأسیس گردیده است، این واقعیت را با مراجعهای کوتاه و گذرا به تاریخ صدر اسلام مشاهده میکنیم.
پیامبر صلیاللهعلیهوآله برای تجلیل کار و تحسین جامعه به انجام کار و تنها از دسترنج خود بهرهمند شدن، دست کارگری را که از شدت فعالیت متورم شده بود، میبوسد و میفرماید: «تلک ید یحبها الله و رسوله و لاتمسها النار» این، دستی است که خدا و رسولش او را دوست میدارند و آتش او را نمیسوزاند.
(فارسی، بیتا، 93 و 92) پاسخهای دیگر محمد صلیاللهعلیهوآله پیام آور رحمت الهی، پاسخهای عملی در زمینههای تثبیت دانش و هدایت و نهادینه سازی آنها، حکومت زاهدانه، حتی در نقاطی دور از وجود مقام رسالت، رعایت بیتالمال، پیکار و تلاش و مجاهدت در تثبیت مبانی و غایات دینی است که اصحاب صفه با شمشیر حمایل شده میخوابند و منتظر فرمانی از پیامبر صلیاللهعلیهوآله در راه آرمانهای متعالیش، وفاداری به پیمانها، خیرخواهی همدیگر در جامعه، دفاع از حریم عقیدهی دینی، ایجاد مدیریتهای سالم، تثبیت فضایل و مکارم اخلاقی، و..."