چکیده:
"تاریخ گذاری و قرآن"، یکی از مدخل های مهم جلد اول دایرة المعارف قرآن لیدن، نوشتة گرهارد باورینگ می باشد. این مقاله، اختصاص به ترجمه و نقد این مدخل دارد.تاریخ گذاری و قرآن، مفهوم قرآنی زمان، مفهوم قرآنی تاریخ و شیوه های صدر اسلام در مورد تعیین ترتیب زمانی دریافت آیات قرآن توسط پیامبر، تحلیل تاریخی ـ انتقادی عالمان غرب راجع به قرآن و نشانه های موضوعی تاریخ گذاری قرآن، از جمله مباحث مطرح شده در این مقاله اند.
خلاصه ماشینی:
قرآن ـ نخستین محصول ادبیات عرب ـ از سنخ کتابی مبسوط است که در مقطعی سرنوشت ساز از گویش پیش از اسلام قرار گرفته و بیشتر به صورت نقلی و منظوم از زبان عربی بوده و به شیوه نثری عالمانه مکتوب گردیده و سرانجام تمدن اسلامی را پدید آورده است (بنگرید به آثار منقول و مکتوب در عربستان) اوایل این تحول در زبان عربی از شیوه شفاهی به حالت مکتوب که به لحاظ تاریخ گذاری دقیقا به زمان و شخص [حضرت] محمد [صلی الله علیه و آله و سلم] مربوط میشود، به گونه آشکاری در سبک منثور و مسجع قرآن نمایانگر است.
این رویکردهای عالمانه اساسا بر محور مسائلی از جمله "تاریخ گذاری قرآن" متمرکز شده است: مفهوم زمان و تاریخ در نظر قرآن چیست؟ آن دسته اطلاعات تاریخی در قرآن که این کتاب را بلحاظ تاریخ گذاری به حیات و دوران [حضرت] محمد [صلی الله علیه و آله و سلم] متصل میسازد، کدامند؟ چه تفاوتهایی بین ترتیب تاریخی نزول واحدهای جزئی قرآن و ترکیب کنونی سورهها و آیات در جمع نهایی آن به عنوان یک کتاب وجود دارد؟ مراحل اصلی تصنیف و تدوین اولیه قرآن به وسیله مسلمانان صدر اسلام به گونهای که امروزه به دست ما رسیده، چه بوده است؟ این ها، مسائلی است که در تاریخ گذاری قرآن، محوریت یافته و در زمینههای تحلیل عالمانه متن قرآن، محتوای آن، سبک، ترکیب، تدوین و تاریخ و سیر نخستین آن تا تثبیت نهایی متن قانونی این کتاب، از اهمیت والایی برخوردار شدهاند.