چکیده:
پیشگیری از بزهکاری امروزه در کنار سرکوبگری یکی از مؤثرترین ابزارهای سیاست جنایی برای پاسخدهی به بزهکاری به شمار میرود.نهادهای دانشگاهی و پیرادانشگاهی ایران با آموزش و پژوهش در این زمینه و دستگاههای اجرایی و قضایی از رهگذر اجرای سیاستها،برنامهها و طرحهای متعدد در این راستا کوشیدهاند تا از یک سو نوشتگان پیشگیری از بزهکاری در ایران را غنی نمایند و از سوی دیگر،از میزان بزهکاری بکاهند.با وجود این،نهادهای دانشگاهی و پیرادانشگاهی با موانع متعددی برای آموزش و پژوهش در این خصوص و دستگاههای اجرایی و قضایی با کاستیهایی در سیاستگذاریها و اجرای برنامهها و طرحهای پیشگیری از بزهکاری روبهرو میباشند.در این نوشتار،تلاش شده است با رویکردی تحلیلی پس از شناسایی چالشهای فراروی پیشگیری از بزهکاری در ایران،راهکارهای مناسبی در این زمینه ارائه گردد.
خلاصه ماشینی:
"اقدامهای مرکز پژوهشهای قوة قضائیه در زمینة پیشگیری از بزهکاری قوة قضائیه به دلیل موفق نبودن نهادهای پژوهشی-قضایی پیشین در بسترسازی برای اجرای وظایف واگذارشده به این قوه،به ویژه قسمت نخست بند 5 اصل 156 قانون اساسی،با تصویب آییننامهای در سال 1375 ش.
این مرکز که در واقع،جایگزین دفتر مطالعات و پیشگیری از وقوع جرم شد،طبق مادة 1 آییننامة آن،زیر نظر معاون قضایی قوة قضائیه تشکیل گردید تا از آن پس،مرکز مذکور با ارائة روشهای علمی از یک سو زمینههای اجرای درست وظایف این قوه و از سوی دیگر،اسباب کاهش میزان بزهکاری را فراهم نماید(نجفی ابرندآبادی،127:1376).
این کمیسیون اگرچه از هنگام تأسیس تاکنون تلاش کرده است با حضور پژوهشگران پیشگیری از بزهکاری و استفاده از دیدگاههای دانشگاهیان،وضعیت مدیریت پیشگیری از بزهکاری در ایران را سامان بخشد،به نظر میرسد با مشکلات متعددی از جمله برخوردار نبودن از ساختار و امکانات مالی مناسب،نداشتن آمار جنایی مورد نیاز و وجود نهادهای متعدد موازی متولی مطالعه و اجرای پیشگیری از بزهکاری در درون قوة قضائیه روبهروست.
4. بسترسازی برای مشارکت نهادهای جامعوی سیاست جنایی در معنای امروزین آن،دربرگیرندة آن دسته از تدابیر کنشی و واکنشی است که از سوی نهادهای دولتی و جامعوی برای پاسخدهی به پدیدة مجرمانه اتخاذ میشود؛بنابراین،سیاستگذاران جنایی،امروزه افزون بر واگذاری پیشگیری از بزهکاری به شماری از نهادهای دولتی برای دسترسی به نتیجهای بهتر،بیشتر بر«پیشگیری دولتی از بزهکاری»تأکید میورزند تا«پیشگیری جامعوی از بزهکاری»؛از این رو،بسترسازی برای مشارکت نهادهای جامعوی که در صدر مادة 2 و بند 4 مادة 3 لایحة پیشگیری از وقوع جرم و در بند«ج»گفتار ششم مبحث نخست فصل چهارم پیشنویس برنامة ملی پیشگیری از جرم مورد توجه قرار گرفته است،میتواند بر کاهش میزان بزهکاری تأثیرگذار باشد."