خلاصه ماشینی:
موضع اصول فقه، در حقیقت یک موضع بیرون فقهی است و پذیرش مبانی خاص اصولی، در استنباط فقهی فقیه مؤثر است و لذا جای هر گونه مناقشهای در باب این مبانی، در علم اصول است؛ کما اینکه بحثهای فلسفه دین و انتخاب هر گونه موضعی در حوزه فلسفه دین، در آراء کلامی متکلم نیز مؤثر خواهد بود، برای وضوح بیشتر این تقدم به برخی مباحث فلسفه دین اشاره میشود.
هفتم ـ دعوی صدق انحصاری ادیان: یعنی هر دینی اثبات کند که فقط آن دین ادعایش درست است افزون بر اینکه باید فیلسوف دین مشخص کند که داور این نزاع کیست؟ آیا عقل تنها داور است؟ یا عقل، بهعلاوه چیزهای دیگر مثل شواهد و قرائن تاریخی.
در این صورت این سؤال مطرح میشود که گوهر دین کدامست؟ بعضی معتقدند گوهر دین اخلاق است؛ یعنی ما در حقیقت متدین میشویم تا اخلاقی زندگی کنیم و اگر در کنار همه این ظواهر دینی، این گوهر به دست نیاید همه اعمال پوچ خواهد بود.