خلاصه ماشینی:
"ماه محرم موقعی از افق آسمان طلوع نموده که سرتاسر جهان میان لجنزار ظلم و ستم و بیدادگری و ستمگری و زور و قلدری و اجحاف و تعدی فرو رفته و آز و طمع و غرور و خود خواهی بر دو میلیارد بشر حکومت میکند و از عدالت جز نامی و از دیانت جز نشانی باقی نمانده است هرکسی یا هر جماعتی بالاخره یا هر ملتی که قوی و نیرومند است جان و مال و عرض و ناموس ضعفا را بنام عدالت محو و نابود می‌نماید آری بنام عدالت همهء آن کردارهای زشت صورت میگیرد از طبقه علما گرفته تا پست‌ترین طبقات مردم و از هیئت حاکمه گرفته تا کوچکترین مامورین دولت بالاخره از شاه گرفته تا گدا غرق دریای خودخواهی و غرورند و یک هرج‌ومرج عجیبی در جامعه بشری تولید شده که سابقه ندارد ماه محرم با طلوع خود بمردم جهان بویژه به ملت ایران میگوید که این دستگاههای ستمگری پایدار نیست هلال محرم به ستمگران و متعدیان و اهل ظلم و جور از هر طبقه که باشد تذکر میدهد که دستگاه بنی امیه در زمان خود عریض‌تر از این دستگاه های امروزی بوده و کاخهای سلطنتی شام و قصرهای حکومتی دمشق با شکوه‌تر از این کاخهای ظلم و قصرهای ستم امروزی میبوده ولی در عین حال نهضت حسینی به همهء آن کوچکی خود بنیاد همهء آنها را ویران نموده و دنیا را متوجه بیدادگری بنی امیه ساخت،هلال محرم به پیروان حسینی از علما و تجار و اصناف و برزگران و دهقانان بالاخره بعموم طبقات مردم از صفحات تاریخ نهضت حسینی درس شهامت و شجاعت و صراحه لهجه."
(
, 
, 
)
